Boyun üst kısmında epidermoid kist, cilt altında yavaş büyüyen ve genellikle zararsız bir kitle şeklinde gelişir. Kesin tedavi cerrahi çıkarma ile sağlanır.
Kist, deri hücrelerinin cilt altına hapsolmasıyla oluşur. Enfekte olduğunda ağrı, kızarıklık ve akıntı meydana gelebilir.
Tanıda fizik muayene genellikle yeterlidir, ancak derin yerleşimli kistlerde ultrason veya MR görüntüleme yapılabilir.
Cerrahi sonrası nüks ihtimali düşüktür. Yara bakımına özen göstermek iyileşme sürecini hızlandırır ve iz kalma riskini azaltır.
| Tanım | Epidermoid kist, cildin üst tabakasındaki hücrelerden gelişen, içi keratinle dolu, genellikle iyi huylu bir kistik yapıdır. Boyun üst kısmında veya başka bölgelerde görülebilir ve genellikle yavaş büyür. |
| Belirtiler | Boyun üst kısmında yavaş büyüyen, genellikle ağrısız bir yumru, kist bölgesinde kızarıklık veya şişlik (enfeksiyon durumunda), kistin çevresinde hassasiyet. |
| Nedenleri | Cilt hücrelerinin normalde bulunmaması gereken bir bölgede birikmesi, genetik faktörler, deri travması veya tahriş. |
| Risk Faktörleri | Genetik yatkınlık, cilt yaralanmaları veya enfeksiyonlar, yağlı cilde sahip olma, hormonal değişiklikler. |
| Tanı Yöntemleri | Fiziksel muayene ile kistin gözlemlenmesi, ultrason veya nadiren MR (kistin yerleşimi ve yapısını belirlemek için), biyopsi (enfeksiyon veya malignite şüphesinde). |
| Tedavi Seçenekleri | Küçük ve ağrısız kistler için izlem önerilebilir; ağrılı veya enfekte olmuş kistlerde drenaj, enfeksiyon varsa antibiyotik tedavisi. Kalıcı tedavi için kistin cerrahi olarak çıkarılması (eksizyon) önerilir. |
| Komplikasyonlar | Enfeksiyon (iltihaplanma, apse), kist bölgesinde ağrı ve kızarıklık, nadiren nüks (kistin tekrarlaması). |
| Önleme Yolları | Epidermoid kistler için spesifik bir önleme yöntemi yoktur; ancak cilt sağlığına dikkat etmek, yaralanma ve tahrişlerden kaçınmak önerilir. |
| Takip ve Yaşam Tarzı | Enfeksiyon riskine karşı kisti düzenli kontrol ettirme, kistin büyümesi veya ağrı yapması durumunda doktora başvurma, cerrahi sonrası yaranın bakımı ve hijyenine dikkat etme. |
Epidermal Kistin Temel Özellikleri
Boyun üst kısmında oluşan epidermal kistler, çoğunlukla fark edilmesi kolay bir sağlık durumudur. Deri altında gelişen bu kistler, genellikle katı ve küresel yapıdadır. Hareketli olmaları, dokunulduğunda kolayca hissedilebilmelerini sağlar.
Bu özellik, onları diğer deri altı oluşumlarından ayırt etmeye yardımcı olur. Ayrıca, bu kistlerin acısız olması, kişilerin yaşam kalitesini doğrudan etkilemez. Ancak iltihaplanma meydana geldiğinde durum değişebilir.
İltihaplanma süreci başladığında, kistin üzerindeki deri kızarabilir. Bu durum, kistin şişmesine ve acı vermeye başlamasına neden olabilir. Böyle bir senaryoda, epidermal kistin varlığı daha belirgin hale gelir.
Kistin yerleşim gösterdiği bölgeler arasında yüz, baş, boyun, genital bölge ve sırt bulunur. Bu bölgelerdeki kistler, estetik kaygılara yol açabilir. Keratin birikimi, epidermal kistlerin oluşumunun ana sebebidir. Keratin, cildin ana yapı taşlarından biridir ve normal şartlar altında cilt yüzeyinden atılır.
Epidermal kistler, iyi huylu yapılarıyla bilinirler. Kötü huylu bir deri lezyonuna dönüşme riski taşımazlar. Bu özellik, epidermal kistlerin yönetimini kolaylaştırır. Tedavi süreci, genellikle kistin niteliğine bağlı olarak değişiklik gösterir. İltihaplanma olmadığı durumlarda, kistler genellikle tedavi gerektirmez. Ancak estetik kaygılar veya rahatsızlık hissi, müdahaleyi gerekli kılabilir.
Doktora başvurmayı gerektirecek durumlar:
- Kistin bulunduğu bölgede ağrı veya rahatsızlık hissedilmesi,
- Kistin boyutunda belirgin bir artış,
- Üzerindeki derinin kızarması ve iltihaplanması,

Bu belirtiler, epidermal kistin yönetimi için önemli ipuçları sunar. Son olarak, epidermal kistlerin iyi huylu olmaları, kötü huylu bir duruma işaret etmez. Ancak düzenli kontrol ve gerekli durumlarda tıbbi müdahale, bu kistlerin yönetilmesinde önemli bir rol oynar. Bu yönetim stratejisi, kistlerin oluşturabileceği potansiyel rahatsızlıkları en aza indirir.
Doktora ne zaman gidilmeli?
Epidermal kistler, genellikle zararsız yapılar olsa da bazı durumlar dikkat gerektirir. İlk olarak, kistin büyüklüğünde hızlı bir artış fark edildiğinde uzman bir doktora başvurulmalıdır.
Bunun yanı sıra, kistin üzerinde kızarıklık, şişlik gibi iltihap belirtileri görülürse bu, enfeksiyonun habercisi olabilir. Ayrıca kist etrafındaki ciltte renk değişikliği veya kistten sıvı gelmesi gibi durumlar da uzman bir hekim tarafından değerlendirilmelidir.
- Hızlı büyüme
- Kızarıklık ve şişlik
- Ciltte renk değişikliği
- Sıvı gelmesi
Bu belirtiler, kistin basit bir epidermal kistten daha ciddi bir sağlık problemine işaret edebileceğinin göstergesidir. Dolayısıyla, bu tür belirtiler gözlemlendiğinde vakit kaybetmeden hekim ziyareti planlanmalıdır.
Kistin konumu ve büyüklüğüne bağlı olarak farklı tedavi yöntemleri uygulanabilir. Erken teşhis, herhangi bir komplikasyonun önüne geçilmesinde kritik önem taşır. Bu nedenle, epidermal kistlerin göz ardı edilmemesi ve belirtilen durumlar karşısında hemen hekim tavsiyesi alınması gerekir.
Epidermal Kistlerin Teşhis Yöntemleri
Epidermal kistler, özellikle boyun üst kısmında cilt altında gelişen ve genellikle zararsız kabul edilen kitlelerdir. Bu kistlerin teşhisi için doktorlar çeşitli yöntemlere başvururlar. İlk olarak, doktor fiziksel muayene sırasında kistin varlığını ve yerini belirleyebilir. Bu süreçte, doktor kistin boyutunu, şeklini ve ciltle olan ilişkisini değerlendirir.
Ardından, epidermal kistin detaylı incelenmesi için ultrason gibi görüntüleme yöntemleri devreye girer. Ultrason, ses dalgaları kullanarak kistin iç yapısını ve çevresindeki dokularla olan ilişkisini gösterir. Bu yöntemle, kistin sıvı dolu olup olmadığı veya katı bir yapıya sahip olup olmadığı anlaşılır. Ultrason, kistin boyutlarını ve yerini kesin olarak saptamada oldukça etkilidir.
Bazı durumlarda, ultrason sonuçları yeterli bilgi sağlamayabilir veya kistin doğası hakkında şüpheler oluşabilir. Bu gibi hallerde, daha kesin tanı için kist içeriğinin incelenmesi gerekebilir. İşte bu aşamada, ince iğne aspirasyon biyopsisi gibi yöntemler kullanılır. Bu prosedürde, ince bir iğne yardımıyla kistten bir miktar sıvı veya doku örneği çıkarılır.
- Çıkarılan örnek, histolojik inceleme için laboratuvara gönderilir.
- Laboratuvar analizi, kistin içeriğinin detaylı bir şekilde incelenmesini sağlar.
- Bu inceleme ile kistin iyi huylu mu yoksa kötü huylu mu olduğu belirlenebilir.
Kistin histolojik analizi, doktorlara kistin türünü ve tedavi yöntemlerini belirlemede yardımcı olur. Epidermal kistler genellikle iyi huyludur ve çoğu zaman belirgin bir tedavi gerektirmez. Ancak, estetik kaygılar veya kistin iltihaplanması gibi durumlar tedavi ihtiyacını doğurabilir.
Son olarak, epidermal kistin teşhisi ve takibi, doktorunuzun önerileri doğrultusunda yapılmalıdır. Herhangi bir kist veya şişlik fark edildiğinde, vakit kaybetmeden bir sağlık profesyoneline danışmak önemlidir.
Bu süreçte, kistin doğası ve gereken tedavi yöntemleri hakkında detaylı bilgi alınabilir. Epidermal kistler genellikle zararsız olmakla birlikte doğru teşhis ve gerekirse uygun tedavi, olası komplikasyonların önlenmesi açısından büyük önem taşır.
Sıkça Sorulan Sorular
Boyun üst kısımda epidermoid kist neden oluşur?
Bu kistler genellikle cilt altında hapsolan keratin hücrelerinin çoğalmasıyla ortaya çıkar. Doğuştan gelişebileceği gibi, travma veya yağ bezlerinin tıkanması da oluşumunu tetikleyebilir.
Boyun üst kısımda epidermoid kist kansere dönüşme riski taşır mı?
Epidermoid kistler çoğunlukla iyi huyludur ve kansere dönüşmez. Ancak nadir durumlarda enfeksiyon, iltihaplanma veya çok düşük ihtimalle kötü huylu dönüşüm görülebilir.
Boyun üst kısımda epidermoid kist enfeksiyon kaparsa hangi belirtiler ortaya çıkar?
Enfekte olduğunda kist kızarır, şişer, ağrı yapar ve bazen irin akıntısı gelişir. Bu durumda kendi kendine sıkmak yerine tıbbi müdahale gerekebilir.
Boyun üst kısımda epidermoid kist kendiliğinden kaybolur mu?
Çoğu zaman bu kistler kendiliğinden kaybolmaz. Küçük boyutlu olanlar uzun süre değişmeden kalabilir, ancak kalıcı çözüm için cerrahi çıkarma tercih edilir.
Boyun üst kısımda epidermoid kist ameliyatı nasıl yapılır?
Ameliyat lokal anestezi altında küçük bir kesi ile kistin tamamının çıkarılması şeklinde yapılır. İşlem genellikle kısa sürer ve iz minimal düzeyde kalır.
Boyun üst kısımda epidermoid kist ameliyatı sonrası iyileşme süresi ne kadardır?
İyileşme süresi genellikle 1-2 haftadır. İlk günlerde hafif şişlik ve hassasiyet görülebilir. Dikişler alınana kadar bölge temiz tutulmalı ve darbelerden korunmalıdır.
Boyun üst kısımda epidermoid kist tekrarlayabilir mi?
Kist kapsülü tamamen çıkarılmazsa tekrarlama ihtimali vardır. Deneyimli cerrahlar tarafından yapılan tam eksizyon sonrası nüks riski oldukça düşüktür.
Boyun üst kısımda epidermoid kist estetik açıdan sorun yaratır mı?
Boyunda belirgin şişlik oluşturduğu için estetik kaygılara yol açabilir. Özellikle büyüyen veya iltihaplanan kistler görünümü etkileyerek kişide rahatsızlık yaratabilir.
Boyun üst kısımda epidermoid kist ile yağ kisti arasındaki fark nedir?
Her iki kist de benzer görünse de epidermoid kistler keratin içerir, yağ kistleri ise sebum ile doludur. Kesin ayrım için histopatolojik inceleme yapılması gerekir.
Boyun üst kısımda epidermoid kist için ameliyat dışı tedavi yöntemleri etkili midir?
İlaçlar veya krem tedavileri kisti ortadan kaldırmaz. Sadece enfeksiyon gelişirse antibiyotik verilebilir. Kalıcı ve kesin tedavi için cerrahi çıkarma gereklidir.
Kaynakça:
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/epidermoid-cysts/symptoms-causes/syc-20352701
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3718960/

KBB ( Kulak Burun Boğaz) Doktoru Prof. Dr. Murat Topdağ, 1978 yılında Malatya’da doğmuştur. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi İngilizce Bölümü’nden mezun olduktan sonra, 2004-2009 yılları arasında Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Kulak Burun Boğaz Anabilim Dalı’nda uzmanlık eğitimini tamamlamıştır. 2017’de Acıbadem Altunizade Hastanesi’nde görev yapmaya başlamıştır.. 2022 yılından itibaren İstanbul Kadıköy’de bulunan kendi kliniği MD ENT İstanbul’da da hastalarına hizmet vermektedir.


Vakalar
İki taraflı frontal sinüs kaynaklı inverted papillom
Hastalıklar
Bilateral Tonsil Lenfoma Ameliyatı
Hastalıklar
Anadolu Yakası, İstanbul'daki Konumumuz