Septum deviasyonu septumun merkezi olmaması durumudur. Genellikle bu durum doğuştan gelir. Ancak zaman zaman yaşanan burun yaralanmaları da septumun eğriliğine yol açabilir. Eğri bir septum solunum güçlüğüne sürekli burun tıkanıklığına ve baş ağrılarına sebep olur. Bu tür belirtiler günlük yaşam kalitesini önemli ölçüde düşürebilir. Bu nedenle septum eğriliği olan bireyler çoğunlukla cerrahi müdahaleyi tercih eder. Ameliyat ile septum düzeltilir ve solunum yolları normale döner. Bu işlem sayesinde kişinin yaşam kalitesi artar ve sağlık sorunları minimize edilir.
Septum Deviasyonu Tanımı Nedir?
Septum deviasyonu burun septumunun düzgün bir şekilde hizalanmamış olması durumudur. Bu durum burun boşluğunu ikiye bölen kemik ve kıkırdak yapının merkezden sapmasıyla karakterize edilir. Çoğu bireyde bu sapma çok hafifken bazı durumlarda daha belirgin hale gelir. Şiddetli eğrilikler nefes almayı güçleştirebilir ve sürekli burun tıkanıklığına neden olabilir. Ayrıca;
- Nefes alma problemleri,
- Sık baş ağrıları,
- Uyku sırasında rahatsızlık ve huzursuzluk gibi sorunlara yol açabilir.
Bu tür şikayetlerle karşılaşan bireyler genellikle günlük yaşamlarında önemli derecede rahatsızlık hisseder. Genel nüfusun büyük bir yüzdesinde az ya da çok septum eğriliği bulunsa da herkes bu durumdan eşit derecede etkilenmez. Bu eğriliğin derecesi ve buna bağlı semptomların şiddeti kişiden kişiye değişiklik gösterir.
Septum Deviasyonunun Belirtileri Hangi Durumları İçerir?
Septum deviasyonu burun septumunun eğriliği ile karakterize edilir ve bu durum çeşitli belirtilere yol açabilir. Öncelikle bireyler burunlarının şeklinde belirgin değişiklikler gözlemleyebilir. Ayrıca solunum yollarındaki bu anatomik değişiklik nedeniyle bir ya da her iki burun deliğinden nefes almakta zorluk çekilebilir. Bu solunum güçlüğü gündüz ve gece farklı problemlere neden olur:
- Gürültülü nefes alma
- Horlama
- Uyku apnesi
Solunumla ilişkili diğer semptomlar arasında sıkça rastlanan burun tıkanıklığı yer alır. Septumun eğrilmesi aynı zamanda yüz bölgesinde ağrıya ve sık baş ağrılarına sebep olabilir. Eğri septum burun içi mukozasının sürekli tahriş olmasına neden olarak burun kanamalarını tetikleyebilir. Kronik sinüzit septum deviasyonunun yol açtığı en yaygın komplikasyonlardan biridir ve sinüslerin iltihaplanmasına yol açar. Bu belirtiler septum deviasyonunun etkilediği kişilerin yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir.
Eğri Septum Tespiti: Kendi Kendine Yapılacak Kontroller
Septum deviasyonunu anlamak için kişiler çeşitli yöntemler uygulayabilir. İlk adım olarak kişi başını geriye yaslayıp ayna karşısında burun deliklerini gözlemlemelidir. Eğer delikler eşit büyüklükte değilse bu septum eğriliğinin bir işareti olabilir. Ayrıca bu durum fotoğraf çekilerek de belgelenebilir.
- Bir burun deliğini parmakla kapatarak hava akışını test etmek faydalıdır.
- Nefes alıp verme sırasında hava geçişinin kolaylık veya zorluk derecesine dikkat edilmelidir.
- Daha sonra aynı işlem diğer burun deliği için tekrarlanır.
Eğer kişi herhangi bir burun deliğinden zor nefes alıyorsa bu septum deviasyonunun bir göstergesi olabilir. Bu kendini test yöntemleri septum eğriliğini belirlemede yardımcı olabilir ancak kesin teşhis için mutlaka sağlık uzmanına başvurulmalıdır. Bu adımlar septum eğriliği şüphesi olanlar için ilk değerlendirme yöntemleri olarak kullanılabilir.
Eğri Septumun Nedenleri Nelerdir?
Septum deviasyonu yani burun içi eğriliği birkaç farklı etkenle ortaya çıkabilir. Bu durum genellikle doğumsal sebeplerle başlar; zor doğumlar veya genetik bağ dokusu hastalıkları gibi faktörler burun septumunun doğuştan eğri olmasına yol açabilir. Ayrıca septum eğriliği çocukluk veya yetişkinlik döneminde meydana gelen burun yaralanmaları sonucu da gelişebilir. Yaralanma kaynakları şunlardır:
- Temaslı sporlar,
- Araba kazaları,
- Düşmeler,
- Kavgalar ve fiziksel tartışmalar.
Bunların yanı sıra septum deviasyonu normal gelişim sürecinin bir parçası olarak da meydana gelebilir. Kişi büyüdükçe burun yapısı da büyür ve bu büyüme esnasında septum bir tarafa doğru eğilebilir. Bu durum septum deviasyonunun en yaygın nedenlerinden biridir ve genellikle ergenlik döneminde veya sonrasında belirginleşir. Bu süreç hiçbir yaralanma olmaksızın doğal bir şekilde gerçekleşebilir.
Burun Septumu Eğriliği Hangi Sağlık Sorunlarına Yol Açabilir?
Hafif bir septum eğriliği nadiren ciddi sorunlara neden olur. Bununla birlikte septumun ciddi şekilde eğrilmesi çeşitli komplikasyonları tetikleyebilir. Bu komplikasyonlar solunum ve uyku kalitesini doğrudan etkileyebilir. Septum deviasyonu burun yapısının anormal olması nedeniyle burun boşluğunda düzgün hava akışını engeller. Bu durum özellikle uyku sırasında belirginleşen komplikasyonlara sebep olabilir. Eğri bir septumun yol açabileceği sağlık problemleri şunlardır:
- Kronik sinüs sorunları; sinüs yollarının sürekli tıkanıklığına ve enfeksiyonlara zemin hazırlar.
- Uyku apnesi; hava yollarının kısmi veya tam tıkanmasıyla karakterize edilir.
- Uyku sırasında horlama veya yüksek sesle nefes alma; hava yollarının daralması sonucu ortaya çıkar.
- Sürekli burun tıkanıklığı; hava akışının kısıtlanması nedeniyle nefes almayı zorlaştırır.
- Sık burun kanamaları; burun iç yüzeylerindeki sürekli basınç ve kuruluk kan damarlarını zayıflatabilir.
- Ağız kuruluğu; burun tıkanıklığı nedeniyle ağızdan nefes alma ihtiyacı artar ve bu da kserostomiye yol açar.
Bu komplikasyonlar eğri bir septuma sahip kişilerin yaşam kalitesini düşürebilir ve sürekli tıbbi müdahale gerektirebilir.
Nazal Septum Deviasyonunun Teşhisi Nasıl Gerçekleştirilir?
Sağlık uzmanları nazal septum deviasyonunu teşhis etmek için kapsamlı bir muayene süreci uygular. Öncelikle doktor burun spekulumu adı verilen elde tutulan bir alet kullanır. Bu alet hastanın burun deliklerini nazikçe genişleterek iç kısmının daha iyi görülmesini sağlar. Böylece doktor septumun pozisyonunu ve burun pasajlarının genişliğini değerlendirir. Ayrıca hastanın mevcut sağlık durumunu anlamak için aşağıdaki gibi belirli sorular sorar:
- Hastanın yaşadığı belirtiler nelerdir?
- Bu belirtiler ne kadar süredir devam ediyor?
- Nefes alma konusunda bir zorluk yaşanıp yaşanmadığı,
- Uyku düzeninde bir bozulma olup olmadığı,
- Uyku sırasında horlama olup olmadığı,
- Daha önce sinüs problemleri veya burun tıkanıklığı yaşanıp yaşanmadığı.
Sağlık Uzmanları Septum Deviasyonu Tedavisini Nasıl Gerçekleştirir?
Septum deviasyonu tedavisi kişinin semptomlarının şiddetine göre değişiklik gösterir. Çoğu bireyde bu durum belirgin semptomlara yol açmaz; bu nedenle tedavi gerekmez. Ancak belirli semptomları yönetmek için medikal tedaviler uygulanabilir. Semptomlar genellikle hafifse çeşitli ilaçlarla kontrol altına alınabilir. Bu ilaçlar arasında:
- Burun açıcılar: Bunlar özellikle kısa süreli kullanımlar için etkilidir. Ancak üst üste üç günden fazla kullanıldığında geri tepme tıkanıklığına neden olabilirler.
- Burun steroid spreyleri: Uzun süreli rahatlama sağlamak için kullanılır.
- Antihistaminikler: Alerji kaynaklı semptomları hafifletir.
Eğer semptomlar daha ağır ve günlük yaşamı olumsuz etkiliyorsa cerrahi müdahale gerekebilir. En yaygın cerrahi yöntem septoplastidir. Bu işlem sırasında septum düzeltilir böylece nefes alma kapasitesi artar. Septoplasti genellikle ayakta tedavi olarak gerçekleştirilir ve işlem süresi 30 ile 90 dakika arasında değişir.
Septoplasti Nedir ve Hangi Durumlarda Uygulanır?
Septoplasti kulak burun boğaz alanında sıklıkla tercih edilen bir yöntemdir. Burun septumu yani burun içi duvarının eğriliği nedeniyle oluşan hava yolu tıkanıklıklarını gidermek için uygulanır. Bu prosedür burun içi hava akışını normalleştirmek amacıyla yapılmaktadır. Eğri septum solunumu zorlaştırdığı için septoplasti önem kazanır. Aşağıdaki cerrahi teknikler bu amacı desteklemek için kullanılır:
- Endonazal prosedürler
- Endoskopik prosedürler
- Açık prosedürler
Septoplasti genellikle tek başına yapılabileceği gibi diğer burun operasyonlarıyla birlikte de gerçekleştirilebilir. Bu işbirlikçi cerrahi yaklaşımlar şunları içerebilir:
- Rinoplasti
- Turbinoplasti
- Fonksiyonel endoskopik sinüs cerrahisi
Septoplasti Ne Zaman Gerekli Olur?
Septoplasti burun septumunun eğriliğinden kaynaklanan komplikasyonları tedavi etmek için yapılan bir cerrahi işlemdir. Bu operasyon solunum fonksiyonlarını iyileştirmek amacıyla gerçekleştirilir. Septum deviasyonu solunum yollarını daraltarak hava akışını kısıtlar ve burun tıkanıklığına neden olur. Bu tıkanıklık özellikle fiziksel aktivite sırasında belirginleşir.
Septoplasti için başvuru nedenleri arasında:
- Sürekli burun tıkanıklığı: Hava yollarındaki engellemeler nefes almayı zorlaştırır.
- Obstrüktif uyku apnesi: Uyku sırasında solunum duraklamaları yaşanır.
- Sinüzit atakları: Eğri septum sinüs drenajını engelleyerek enfeksiyonlara zemin hazırlar.
- Yüz ve baş ağrıları: Septumun sinir uçlarına baskı yapması ağrılara yol açar.
Ayrıca septoplasti operasyonu bazı durumlarda başka cerrahi müdahalelerle birlikte de tercih edilebilir. Bu durumlar genellikle daha karmaşık rahatsızlıkları tedavi etmek için gereklidir. Hastaların cerrahiye uygunluk durumu çeşitli değerlendirme yöntemleri ile tespit edilir. En yaygın kullanılan yöntemlerden biri Burun Tıkanıklığı Semptom Değerlendirmesi (NOSE) ölçeğidir. Bu ölçek hastanın günlük yaşamını ne kadar etkilediğini belirlemeye yardımcı olur. Eğriliğin şiddetine bağlı olarak düşük NOSE puanına sahip kişiler ameliyattan az fayda görebilir.
Ameliyat öncesi tıkanıklığa katkıda bulunan diğer faktörlerin olup olmadığı araştırılır. Bu faktörler arasında:
- Kronik rinit
- Alerjiler
- Uyuşturucu kullanımı
- Otoimmün hastalıklar
- Malignite
- Dekonjestanların sürekli kullanımı yer alır.
Bu tür koşullar varsa hastaya öncelikle uygun tıbbi tedaviler sunulur. Bu tedaviler cerrahiye alternatif olarak veya ameliyat öncesi hazırlık olarak değerlendirilir. Ameliyat kararı verilmeden önce hastanın yaşam kalitesini artıracak en etkili yöntemler göz önünde bulundurulur. Septoplasti ancak gerekli olduğunda ve tıbbi tedavilerle yeterli iyileşme sağlanamadığında önerilir.
Septoplasti Ne Zaman Uygulanamaz?
Septoplasti burun iç eğriliğinin düzeltilmesi amacıyla yapılan bir cerrahi işlemdir. Ancak bazı durumlar bu ameliyatın yapılmasına engel teşkil edebilir. Öncelikle septoplasti için bazı kontrendikasyonlar mevcuttur:
- Aktif sinüzit veya vaskülit gibi eş zamanlı hastalıkların varlığı,
- Yeterli konservatif tedavi yöntemlerinin denenmemiş olması.
Bunun yanı sıra konservatif tedavilerin yetersiz kaldığı durumlarda bile bazı hastalar için cerrahi müdahale uygun olmayabilir. Özellikle intranazal yolla kokain gibi uyuşturucu maddelerin kullanımı septoplasti öncesinde ciddi sağlık riskleri oluşturur. Kokain burun mukozasına zarar vererek iyileşme sürecini olumsuz etkileyebilir ve septal perforasyon gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Bu nedenle ameliyat öncesinde hastaların en az altı ay süreyle bu tür maddelerden uzak durmaları önerilir.
Sigara kullanımı genel sağlık için zararlıdır ancak nazoseptal ameliyat sonuçları üzerindeki etkisi kesin değildir. Yine de sigara içen hastalarda iyileşme süreci daha zor olabilir. Ayrıca şu durumlar da septoplasti için uygun olmayabilir:
- Rinitis medicamentosa belirtileri gösteren hastalar,
- Uzun süre vazokonstrüktif burun spreyi kullanımı olan hastalar.
Estetik beklentilerin gerçekçi olmaması da septoplasti için bir başka kontrendikasyondur. Özellikle eş zamanlı bir rinoplasti işlemi düşünülen hastalar ameliyat öncesi kapsamlı bir değerlendirme sürecinden geçmelidir. Gerçekçi olmayan beklentilere sahip hastalar ameliyat sonrası memnuniyet oranları düşük olabileceğinden ameliyattan yarar görmeyebilirler.
Hasta eşlik eden hastalıkların yanı sıra fonksiyonel durum ve yaş faktörleri de dikkate alınmalıdır. ASA sınıfı yüksek olan hastalar veya ileri yaştaki bireyler genel anestezi altında ameliyat için uygun olmayabilir. Bu durumlar hastanın ameliyat sonrası iyileşme sürecini tolere etme yeteneğini sınırlar. Bu yüzden her hasta bireysel olarak değerlendirilmelidir.
Septoplasti Sonrası Olası Komplikasyonlar Nelerdir?
Septoplasti septum deviasyonunu düzelten bir cerrahi işlemdir. Bu işlem sonrasında karşılaşılabilecek çeşitli komplikasyonlar şunlardır:
- En yaygın görülen komplikasyon aşırı kanamadır. Genellikle hafif sızıntı normal kabul edilse de yoğun kanama durumunda burun tamponu kullanılır ve bazı nadir durumlarda koterizasyon gerekebilir.
- Septum hematomları mukoperikondriyum altında kan birikmesiyle oluşur. Bunların yönetimi için genellikle drenaj veya aspirasyon yapılması şarttır. Aksi takdirde enfeksiyon septum perforasyonu ve eyer burun deformitesi riskleri artar.
- Perforasyonlar ameliyat sırasında oluşabilir ve çoğunlukla bilateral mukozal yırtılmalar sonucunda meydana gelir. Perforasyon eyer burun deformitesine yol açabilir ve bu durum revizyon gerektirebilir.
Diğer potansiyel komplikasyonlar ise şöyle sıralanabilir:
- Enfeksiyonlar nadiren görülür ve genellikle oral antibiyotiklerle tedavi edilir.
- Uzamış iyileşme süreci hastaların bir kısmında gözlemlenebilir. Çoğu hasta birkaç hafta içinde iyileşir.
- Hiposmi özellikle eşzamanlı türbinoplasti yapılan hastalarda belirtilmiştir. Bu durum genellikle altı ay içerisinde düzelir.
- İntranazal yapışıklıklar silastik splintler kullanılarak minimize edilebilir.
- Üst dişlerde veya dudakta uyuşma veya hassasiyet yaşanabilir. Bu genellikle nazopalatin sinirin ameliyat sırasındaki manipülasyonundan kaynaklanır ve birkaç ay içinde düzelir.
En sık rastlanan uzun dönemli şikayet burun solunumundaki iyileşmenin yetersiz olmasıdır. Bu durum tekrarlanan travma kilo alımı zamanla kıkırdak göçü ve teknik hatalar gibi nedenlerle ilişkilendirilir. Hastalar bu riskler hakkında ameliyat öncesi bilgilendirilmelidir. Cerrahi sonrası komplikasyonların yönetimi hasta sağlığının korunması ve yaşam kalitesinin artırılması için hayati öneme sahiptir.
Sıkça Sorulan Sorular
Septum deviasyonu ameliyatı fiyatları ne kadar ?
Burun estetiği fiyatları hakkında bilgi almak için tıklayın.
Burun kıkırdak eğriliği ameliyatı zor mu?
Burun kıkırdak eğriliği ameliyatı günümüzde eskisi kadar zor veya ağrılı bir işlem değildir. Eskiden kullanılan uzun bez tamponlar yerine artık kendinden eriyen dikişler kullanılmaktadır. Bu yöntemle hastaların iyileşme süreci daha rahat ve hızlı olmaktadır. Dolayısıyla operasyon sonrası rahat ve süreç daha az zorlayıcı hale gelmiştir. Operasyonun süresi genellikle 45 dakika kadar sürmektedir. Bu değişiklikler sayesinde burun kıkırdak eğriliği ameliyatları önceki yıllara kıyasla daha kolaydır.
Deviasyon ameliyatı sonrası burun tıkanıklığı geçer mi?
Deviasyon ameliyatı sonrası burun tıkanıklığı genellikle iyileşir. İlk olarak ameliyat sonrası kısa süreli ödem oluşabilir. Bu ödem yaklaşık 10 gün içinde azalma gösterir. Sonuç olarak burun tıkanıklıkları da bu süreçte hafifler. Özellikle doktorun verdiği tavsiyelere uyulduğunda iyileşme süreci daha olumlu sonuçlar verebilir. Deviasyon ameliyatı sonrası burun tıkanıklığı kişiden kişiye farklılık göstermektedir.
Septum deviasyonu ameliyatsız düzelir mi?
Septum deviasyonu genellikle ameliyatsız yöntemlerle düzeltilmez. Burun içi spreyler, antihistaminikler ve dekonjestanlar gibi ameliyatsız tedavi seçenekleri yalnızca semptomları hafifletmeye yardımcı olur. Bu yöntemler burundaki eğriliği fiziksel olarak düzeltmez. Dolayısıyla deviasyonun neden olduğu solunum problemleri devam eder. Eğer septum deviasyonu şiddetli ise ve solunumu ciddi şekilde etkiliyorsa septoplasti adı verilen cerrahi bir prosedür önerilir.
Nazal septumda sağa veya sola deviasyon izlenmiştir ne demek?
Nazal septumda sağa veya sola deviasyon izlenmiştir ifadesi burun içindeki septumun normal konumundan saparak sağa ya da sola doğru eğrildiğini belirtir. Bu durum septumun ideal orta hattan farklı bir pozisyona kayması anlamına gelir.
Nazal septum deviasyonu ameliyatı estetik mi?
Nazal septum deviasyonu ameliyatı bilinen adıyla septoplasti temelde estetik bir ameliyat değildir. Ancak bu işlem sırasında estetik düzenlemeler de eklenerek burun şeklinin değiştirilmesi mümkündür. Dolayısıyla septoplasti sadece fonksiyonel bir düzeltme sağlamakla kalmaz; estetik açıdan da iyileştirmeler sunabilir. Ancak tek başına yapıldığında septoplasti estetik bir ameliyat sayılmaz.
Burun kemiği eğriliği tehlikeli mi?
Burun kemiği eğriliği genellikle ciddi bir sağlık problemi olarak kabul edilmez. Ancak bazı kişilerde nefes almayı zorlaştırabilir ve bu durum yaşam kalitesini etkileyebilir. Özellikle uyku apnesi veya şiddetli sinüzit gibi komplikasyonlar meydana geldiğinde tedavi gerekebilir. Ayrıca sürekli baş ağrıları ve kronik burun tıkanıklığı günlük işlevleri olumsuz etkileyebilir.
Kaynakça:
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/deviated-septum/symptoms-causes/syc-20351710
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/16924-deviated-septum
1978 yılından Malatya da doğan Murat Topdağ ilk ve orta öğrenimini tamamladıktan sonra lise eğitimini İstanbul da yapmış ve üniversite eğitimini Cerrahpaşa Tıp Fakültesi İngilizce bölümünde bitirmiştir. 2004 yılında Kocaeli Üniversitesi Kulak Burun Boğaz Anabilim dalında uzmanlık eğitimine başlayan Murat Topdağ 2017 yılına kadar burada çeşitli görevlerde bulunarak eğitim ve akademik hayatına devam etmiştir. 2017-2022 yılları arasında Acıbadem Altunizade hastanesinde çalışan Prof.Dr. Murat Topdağ evli ve 2 çocuk babası olup 2022 yılından itibaren kendi kliniğinde hastalarına hizmet vermeye devam etmektedir.