Timpanoplasti Ameliyatı

Timpanoplasti, kulak zarındaki delik veya hasarın onarılması için yapılan cerrahi işlemdir. İşitme kaybı ve tekrarlayan orta kulak enfeksiyonlarını önlemek amacıyla uygulanır.

Ameliyat genellikle mikroskop altında gerçekleştirilir ve hastanın kendi dokusu veya yapay greft kullanılarak zar onarılır.

İşlem sonrası hastada geçici baş dönmesi, hafif ağrı veya kulakta dolgunluk hissi olabilir. Bu belirtiler çoğunlukla kısa sürede düzelir.

Başarılı bir timpanoplasti, işitme fonksiyonunu iyileştirir ve enfeksiyon riskini azaltır. Ameliyat sonrası bakım, iyileşme sürecinde kritik öneme sahiptir.

Timpanoplasti Nedir?

Timpanoplasti kulak zarının onarılması ve orta kulakta yer alan kemikçik zincirinin tamirini kapsayan bir cerrahi prosedürdür. Kronik orta kulak iltihabı olan hastalar bu operasyona sıklıkla yönlendirilir. Operasyon sırasında zarar görmüş kulak zarı kapatılır ve gerekli durumlarda iltihap temizlenir.

Genel Başarı Oranları:

• Yetişkin hastalarda başarı oranı %97,5 civarındadır.
• Çocuk hastalarda başarı oranı %92,25 civarındadır.
• Genel olarak başarı oranı %75 ile %95 arasında değişir.

Başarıyı Etkileyen Faktörler:

Perforasyon Boyutu ve Yeri:

• Merkezi perforasyonlar en yüksek başarı oranına sahiptir %95’e kadar greft tutma oranlarıyla.
• Anterior perforasyonların başarı oranı yaklaşık %58’dir.

Orta Kulak Durumu:

• Kuru ve normal bir orta kulak durumu %83 başarı sağlar.
• Kolesteatom gibi durumlar başarı oranını %14 kadar düşürebilir.

Cerrahi Teknik:

• Sandviç yöntemi %86 gibi yüksek bir başarı oranı gösterir.
• Underlay tekniği tipik olarak %77 civarında bir başarı oranına sahiptir.

Uzun Dönem Sonuçlar:

Operasyonun uzun dönem başarısı çeşitli etmenlere bağlıdır ve zaman içinde devam edebilir. Ancak komplikasyon olasılığı veya revizyon ameliyatı ihtiyacı bu başarıyı etkileyebilir.

Timpanoplasti Nasıl Yapılır?

Timpanoplasti işlemi kulak zarının onarılmasını ve gerektiğinde orta kulak yapısının düzeltilmesini içerir. İlk olarak cerrah kulak zarı arkasında hassas bir kesi yapar. Ardından genellikle hastanın kendi dokularından alınan bir greft kullanılır. Bu greft kulak zarındaki deliği kapatmak için dikkatlice yerleştirilir.

• Gerekli durumlarda orta kulaktaki küçük kemikler olan ossiküler zincir onarılır ya da yeniden yapılandırılır.
• İşlem sonunda kesi özenle kapatılır ve kulak iyileşme sürecini desteklemek amacıyla koruyucu bir pansumanla kapatılır.

Timpanoplasti sırasında uygulanan teknikler kulak zarının ve orta kulak yapısının durumuna göre değişiklik gösterir:

• Tip I (Miringoplasti): Bu tip sadece kulak zarının onarımını içerir ve orta kulak kemikleriyle ilgilenmez.
• Tip II: Hem kulak zarı hem de ossicular zincire hafif hasar verilmiş durumları kapsar.
• Tip III: Bu daha kapsamlı bir işlem olup ek greftleme ve ossicular zincirin yeniden yapılandırılmasını içerir.
• Tip IV (Kanal Duvarı Aşağı): Özellikle kolesteatom gibi ciddi vakalarda uygulanır ve kulak kanalı duvarının kısmen çıkarılmasını gerektirir.

Her bir tip belirli bir duruma özgü çözümler sunar ve cerrah hastanın ihtiyacına en uygun yöntemi belirler. Timpanoplasti hastanın işitme kalitesini artırmayı ve kulak sağlığını korumayı amaçlayan önemli bir cerrahi müdahaledir.

Timpanoplasti sonrası iyileşme süresi nasıldır?

Timpanoplasti sonrası iyileşme süresi hastanın durumuna ve ameliyatın karmaşıklığına göre değişiklik gösterir. İlk iyileşme evresi genellikle on gün ile iki hafta arasında sürer. Bu süreçte hasta doktorun önerdiği dinlenme rejimine ve ameliyat sonrası bakım kurallarına sıkı sıkıya uymalıdır.

İlk fazda yapılması gerekenler:

• Yorucu fiziksel aktivitelerden kaçınmak.
• Kulak ve çevresini su ve basınçtan korumak.
• Belirtilen ilaçları düzenli olarak kullanmak.

Tam iyileşme süreci ise dört ila altı hafta içinde tamamlanabilir. Bu dönemde kulak zarının kendini yenilemesi ve orta kulak yapısının normal işlevine dönmesi beklenir. İyileşme süreci boyunca işitme yeteneğindeki düzelme gözlemlenir ve bu iyileşme birkaç ay sürebilir. Hastaların sağlık durumları bu süreçte düzenli olarak sağlık hizmeti sağlayıcıları tarafından değerlendirilir. Özellikle greftin durumu ve işitme fonksiyonlarının iyileşme seviyesi bu kontrollerde incelenir. Komplikasyonların varlığı durumunda iyileşme süresi uzayabilir ve daha fazla tıbbi müdahale gerekebilir.

Olası uzatılmış iyileşme durumları:

• Timpanoskleroz veya yapışıklıklar gibi ek komplikasyonların tedavisi.
• Orta kulak yapısında daha ciddi hasarların onarılması.

Hastanın iyileşme sürecinde dikkat etmesi gereken en önemli nokta doktor tavsiyelerine uyum sağlamak ve düzenli kontrol randevularına gitmektir.

Timpanoplasti Riskleri Nelerdir?

Timpanoplasti süreci bazı riskler içerebilir ve bu riskler hastanın genel sağlık durumuyla yakından ilişkilidir. En yaygın görülen problemlerden biri greft başarısızlığıdır. Kulak zarı greftinin uyum sağlayamaması durumunda kalıcı delikler oluşabilir ki bu da ek tedavilerin gerekliliğini ortaya çıkarır. Ayrıca orta kulakta enfeksiyon gelişimi ameliyat sonrası sık karşılaşılan bir durumdur. Bu tip bir enfeksiyon greftin reddedilmesine veya mevcut kulak rahatsızlıklarının artmasına neden olabilir.

• Greft Başarısızlığı: Kulak zarının başarıyla entegre olamaması kalıcı delik oluşumu.
• Enfeksiyon: Ameliyat sonrası orta kulakta enfeksiyon gelişebilir greft reddine yol açabilir.
• İşitme Kaybı: Ameliyat sırasında iç kulak veya kulak kemikçiklerinde oluşabilecek hasarlar.
• Baş Dönmesi ve Vertigo: Ameliyattan sonra bazı hastalarda geçici veya kalıcı baş dönmesi vertigo görülebilir.
• Tinnitus: Ameliyat sonrası kulak çınlaması gelişebilir veya mevcut tinnitus kötüleşebilir.
• Yüz Siniri Hasarı: Yüz sinirine zarar verme riski geçici veya kalıcı yüz felci oluşturabilir.
• Kronik Östaki Borusu Disfonksiyonu: İyileşmeyi engelleyebilir orta kulakta negatif basınç oluşturabilir.
• Kolesteatom Oluşumu: Ameliyat sonrası kolesteatom riski tedavi edilmezse ciddi komplikasyonlara neden olabilir.

İşitme kaybı ameliyatın temel amaçlarından biri işitme yetisini iyileştirmek olsa da bazı durumlarda işitme seviyesinde düşüş yaşanabilir. Ayrıca baş dönmesi ve vertigo gibi iç kulak problemleri özellikle hassas bireylerde nadiren kalıcı sorunlar yaratabilir.

Tinnitus veya yüz siniri hasarı gibi durumlar da timpanoplasti sonrası mümkün olan diğer komplikasyonlardır. Son olarak östaki borusu disfonksiyonu ve kolesteatom oluşumu gibi nadir görülen ancak ciddi etkileri olan riskler dikkatle izlenmeli ve mümkün olan en iyi sonucun elde edilmesi için tedavi edilmelidir.

Timpanoplasti ve miringoplasti arasındaki fark nedir?

Timpanoplasti ve miringoplasti kulak zarının onarımı için kullanılan iki farklı cerrahi prosedürdür. Her ikisi de benzer bir hedefe sahip olmakla birlikte uygulama yöntemleri ve kapsamları açısından belirgin farklılıklar gösterir.

Miringoplasti:

• Küçük ila orta büyüklükteki kulak zarı deliklerini kapatma amacı taşır.
• Genellikle yağ dokusu gibi basit greft materyalleri kullanılır.
• Bu greftler doğrudan deliğin üzerine yerleştirilir.
• İşlem sırasında orta kulak yapılarına müdahale edilmez.
• Ameliyat kulak kanalı üzerinden yapılır ve harici bir kesik gerektirmez.
• İşlem süresi yaklaşık olarak 10-30 dakika arasındadır.

Timpanoplasti:

• Daha büyük kulak zarı deliklerinin onarımını içerir.
• Kulak zarının yanı sıra orta kulak kemikçiklerinin incelenmesi ve yeniden yapılandırılması gerekebilir.
• Genellikle kulak arkasından yapılacak bir kesi ile orta kulağa erişilir.
• Prosedür daha karmaşık olduğundan süresi genellikle 2-3 saat arasında değişir.
• Duruma bağlı olarak işitme iyileştirme amacıyla ek prosedürler gerekebilir.

Her iki prosedür de spesifik durumlar için uygundur. Miringoplasti daha az invaziv ve daha kısa süreli bir müdahale olarak basit zar onarımları için idealdir. Timpanoplasti ise daha kapsamlı hasarların ve işitme problemlerinin çözümü için tercih edilir. Her iki tedavi yöntemi de hastanın ihtiyacına göre özenle seçilmelidir.

Sıkça Sorulan Sorular

Timpanoplasti nedir ve hangi durumlarda yapılır?

Timpanoplasti, kulak zarı (timpanik membran) ve gerekirse orta kulaktaki küçük kemikçiklerin (ossiküller) onarılması amacıyla yapılan cerrahi bir işlemdir. Genellikle kronik enfeksiyonlar, travma veya önceki ameliyatlar sonucu oluşan deliklerin tamir edilmesi, kronik otitis media, iletim tipi işitme kaybı ve kolesteatom gibi durumların tedavisi için uygulanır.

Timpanoplasti sonrası işitme düzeyi ne kadar iyileşir?

Timpanoplasti sonrası işitme iyileşmesi cerrahi teknik ve hasta özel faktörlere bağlı olarak değişiklik gösterir. Araştırmalara göre, hastaların yaklaşık %63,3’ü ameliyattan kısa süre sonra işitme iyileşmesi yaşarken, %80,6’sı bu faydayı en az üç yıl boyunca sürdürmektedir. Tip I timpanoplastide, hastaların yaklaşık %90’ında genel işitme iyileşmesi görülmekte ve %88,89’u bir yıl sonra 15 dB içinde hava-kemik aralığına ulaşmaktadır. Karşılaştırmalı olarak, Tip III timpanoplastide vakaların %34,61’inde işitme iyileşmesi görülür ve Tip III A prosedürleri, Tip III B’ye göre daha iyi sonuçlar verir. Timpanoplasti ile kanaloplasti birleştirildiğinde, ortalama hava-kemik aralığı azalması 12,43 dB iken, sadece timpanoplasti yapıldığında bu azalma 9,50 dB’dir. Ayrıca mastoidektomisiz timpanoplasti aktif kulak vakalarında %95,8, pasif kulak vakalarında %97,6 oranında kuru kulak durumu sağlamakta ve sırasıyla vakaların %51,4 ve %48,8’inde hava-kemik aralığı ≤20 dB olmaktadır. Genel olarak, timpanoplasti işitme iyileşmesi için önemli bir potansiyele sahiptir, ancak sonuçlar cerrahi yönteme ve bireysel hasta koşullarına bağlıdır.

Ameliyat sonrası iyileşme süreci nasıldır?

Timpanoplasti sonrası iyileşme süreci genellikle 10 gün ila iki hafta sürer ve bu dönemde hastalar, reçetesiz satılan ilaçlarla yönetilebilen orta derecede ağrı yaşayabilir. Kulak kuru tutulmalı, en az üç hafta boyunca burun silinmemeli ve doğru iyileşme için ağır fiziksel aktivitelerden kaçınılmalıdır. İyileşme sürecini ve işitme gelişimini değerlendirmek için kontrol randevuları önemlidir. Araştırmalar, timpanoplastinin yırtılmış kulak zarını tedavi etmede yaklaşık %93 başarı oranına sahip olduğunu göstermektedir.

Timpanoplasti hangi yaş gruplarında daha sık uygulanır?

Timpanoplasti, çocuklar, ergenler ve yetişkinler dahil olmak üzere her yaş grubunda uygulanabilen bir prosedürdür. Çocuklarda, 5-8 yaş arası çocuklarda cerrahi başarı oranı %87, 14 yaş üstü bireylerde ise %90 olarak bildirilmiştir. Yetişkinlerde, 30 yaş altı hastalar genellikle daha iyi sonuçlar alırken, 60 yaş üstü hastalarda başarı oranları daha düşüktür.

Kaynakça:

https://my.clevelandclinic.org/health/treatments/24406-tympanoplasty

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK565863/

Prof. Dr. Murat Topdağ

KBB ( Kulak Burun Boğaz)  Doktoru Prof. Dr. Murat Topdağ, 1978 yılında Malatya’da doğmuştur. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi İngilizce Bölümü’nden mezun olduktan sonra, 2004-2009 yılları arasında Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Kulak Burun Boğaz Anabilim Dalı’nda uzmanlık eğitimini tamamlamıştır. 2017’de Acıbadem Altunizade Hastanesi’nde görev yapmaya başlamıştır.. 2022 yılından itibaren İstanbul Kadıköy’de bulunan kendi kliniği MD ENT İstanbul’da da hastalarına hizmet vermektedir.