Kulak Kaşıntısı Neden Olur? Kulak Kaşıntısına Ne İyi Gelir?

Kulak kaşıntısı her yaş grubundan insanı etkileyebilen yaygın bir rahatsızlıktır. Genellikle enfeksiyonlar, cilt alerjileri ve kulak kiri birikimi gibi sebeplerden kaynaklanır. Ayrıca kulaklık veya işitme cihazı kullanımı da bu duruma yol açabilir. Egzama veya sedef hastalığı gibi cilt hastalıkları da kulak içinde kaşıntıya neden olabilir. Bu belirtiler çoğu zaman geçici ve tedavi edilebilir niteliktedir. Kulak kaşıntısının sebeplerini anlamak ve uygun tedavi için bir Kulak Burun Boğaz uzmanına danışılmalıdır.

Kulak Kaşıntısı Enfeksiyon Belirtisi midir?

Kulak kaşıntısı sıklıkla enfeksiyon belirtisi olarak karşımıza çıkar. Enfeksiyonların türüne ve bulunduğu bölgeye göre kaşıntının şiddeti ve özellikleri değişiklik gösterir. Dış kulak yolu enfeksiyonları yani Otitis Eksterna genellikle su ve nemin birikmesi sonucu oluşur. Bu durum bakteriyel veya fungal organizmaların üremesine zemin hazırlar ve şu belirtileri meydana getirir:

• Kızarıklık
• Şişme
• Ağrı
• Kulaktan akıntı

Öte yandan orta kulak enfeksiyonları yani Otitis Media çocuklarda daha yaygındır. Bu enfeksiyon türü genellikle kulak zarının arkasında sıvı birikimi ile gerçekleşir ve çoğunlukla aşağıdaki belirtilerle kendini gösterir:

• Ağrı
• İşitme kaybı
• Kulakta dolgunluk hissi

Daha nadir görülen iç kulak enfeksiyonları ise labirent veya vestibüler sistemdeki problemlerden kaynaklanır. Bu enfeksiyonlar vertigo gibi ciddi belirtilere neden olurken kaşıntı da bu belirtiler arasında yer alabilir.

Kulak Kaşıntısı Cilt Hastalığının Habercisi mi?

Kulak kaşıntısı bazen ciddi cilt hastalıklarının işareti olabilir. Özellikle egzama ve sedef hastalığı gibi rahatsızlıklar kulak bölgesinde belirgin belirtiler gösterebilir. Bu durumlar ciltte kızarıklık, kaşıntı ve döküntü gibi belirtilerle kendini gösterir.

Egzama durumunda kulak bölgesindeki belirtiler şunlardır:

• Kaşıntılı ve kırmızı cilt
• Kuru ve pullu doku
• Ağrılı çatlaklar ve bazen enfeksiyon riski

Egzama genellikle çevresel tetikleyicilere veya alerjenlere karşı aşırı bağışıklık tepkisinden kaynaklanır. Önleyici olarak kullanılan nemlendiriciler ve doktor tarafından önerilen medikal kremler belirtilerin kontrol altına alınmasında etkilidir.

Sedef hastalığına özgü kulak bölgesindeki belirtiler ise şöyledir:

• Gümüşi pullanma
• Şiddetli kaşıntı
• Kuru ve kırmızı lekeler

Sedef hastalığı bağışıklık sisteminin aşırı aktif olması ve cilt hücrelerinin normalden hızlı bir şekilde yenilenmesi sonucu ortaya çıkar. Bu hızlı döngü cilt yüzeyinde ölü deri hücrelerinin birikimine yol açar. Tedavi olarak topikal steroidler, fototerapi ve sistemik ilaçlar kullanılabilir.

Kulak Kaşıntısının Psikolojik Nedenleri Olabilir mi?

Kulak kaşıntısının ardında yalnızca fiziksel nedenler bulunmaz; psikolojik faktörler de etkili olabilir. Stres ve anksiyete gibi durumlar kişinin kulaklarında kaşıntı hissi yaşamasına yol açabilir. Bu tip psikolojik etkiler genellikle psikosomatik kaşıntı olarak adlandırılır. Stresli veya endişeli anlarda vücut kaşıntıyı tetikleyen kimyasallar salgılar. Bu kimyasallar:

• Serotonin
• Adrenalin
• Kortizol

olarak sıralanabilir. Bu maddeler vücutta kaşıntıya neden olabilecek reaksiyonları hızlandırır. Ayrıca yüksek stres durumları kişinin vücut hislerine karşı duyarlılığını artırır. Bu da normalde hissedilen kaşıntıların daha şiddetli algılanmasına sebep olur. Psikosomatik kaşıntı stres ve kaşıntı arasında kendini besleyen bir döngü yaratabilir. Bu döngü kişinin yaşam kalitesini düşürebilir ve psikolojik durumunu daha da kötüleştirebilir. Özellikle anksiyete, depresyon gibi psikolojik rahatsızlıkları olan bireylerde bu tür kaşıntılar daha sık görülebilir.

Kulak Kaşıntısı Kulak Kiri Eksikliğinden mi Kaynaklanır?

Kulak kaşıntısı bazen kulak kiri eksikliğinden kaynaklanabilir. Kulak kiri yani serumen kulak kanalının doğal koruyucusudur. Serumenin azalmasıyla kulak kanalı kurur ve kaşıntı başlar. Özellikle aşırı temizlik kulak kiri tabakasını azaltarak koruma özelliğini düşürür. Bu durum, ciltte kuruluğa ve sonuç olarak kaşıntıya neden olur. Aşağıda kulak kiri eksikliğinin neden olduğu başlıca sorunlar sıralanmıştır:

• Kuru ve Kaşıntılı Kulaklar: Kulak kanalındaki cilt yeterli koruma olmadan kurur ve kaşıntılı hale gelir.
• Artan Enfeksiyon Riski: Serumenin azalması kulak kanalını bakteri ve mantarlara karşı savunmasız bırakır.
• Tahriş ve Rahatsızlık: Koruyucu bariyerin zayıflaması dış etkenlerin kulak kanalını tahriş etmesine yol açar.

Kulak kiri eksikliği doğal sebeplerle veya aşırı temizlik alışkanlıkları nedeniyle ortaya çıkabilir. Kulak kiri tabakasının koruyucu işlevlerini sürdürebilmesi için dengeli bir temizlik rutini önerilir. Eğer kulak kaşıntısı devam eden bir problem ise Kulak Burun Boğaz uzmanı ile görüşmek uygun tedavi yöntemlerini belirlemek için en doğru adımdır. Bu uzmanlar kaşıntının altında yatan nedeni saptayabilir ve gerekli tedaviyi önerebilir.

Kulak Kaşıntısına Hangi Kulak Temizleme Alışkanlıkları Yol Açar?

Kulak kaşıntısına yol açan kulak temizleme alışkanlıkları çeşitli yan etkilere neden olabilir. Pamuklu çubuklar sıkça kullanılan bir temizleme aracı olmasına rağmen, genellikle kulak kirini iterek daha büyük sorunlara sebep olur. Bu durum kulak kanalında kiri biriktirir ve çeşitli sağlık problemlerine davetiye çıkarır. Kulak zarına zarar verebilir ve işitme kaybına kadar varan ciddi sonuçlar doğurabilir.

• Pamuklu Çubuk Kullanımı: Kulak kirini iterek derinlere taşır, kaşıntı ve enfeksiyon riskini artırır.
• Kulak Yıkama: Yanlış sıcaklıkta su kullanımı veya aşırı basınç zarara ve baş dönmesine neden olabilir.

Yanlış Temizleme Yöntemleri:

• Keskin nesneler: Kulak kanalına zarar verebilir, kesikler ve kanamaya yol açabilir.
• Kulak mumları: İşlevsizdir kulak kanalında kül bırakabilir veya yanıklara sebep olabilir.

Bu yanlış uygulamalar genellikle kulak kanalında kalan nemi artırarak dış kulak enfeksiyonları riskini yükseltir.

Kulak Kaşıntısı Hangi Yaş Grubunda Daha Sık Görülür?

Kulak kaşıntısı özellikle yaşlı bireylerde daha sık rastlanan bir sağlık sorunudur. Bu yaş grubunda kaşıntının artmasına birkaç farklı faktör etki eder. İlk olarak yaşlılarda cilt kuruluğu önemli bir sorundur. Cilt kuruluğu, vücuttaki yağ ve ter bezlerinin azalan aktivitesiyle daha belirgin hale gelir. İkincil olarak yaşlı bireylerde bazı sistemik hastalıklar daha sık görülür. Bu hastalıklar şunlardır:

• Son dönem böbrek yetmezliği
• Karaciğer hastalıkları
• Tiroid bozuklukları
• Diyabet hastalığına bağlı sinir hasarı

Bu sistemik hastalıklar kaşıntıyı tetikleyebilir. Üçüncüsü nöropatik kaşıntı da yaşlılarda daha yaygındır. Bu tür kaşıntıya sebep olan durumlar arasında zona sonrası sinir ağrısı ve sinir sıkışması sendromları bulunur. Ayrıca yaşlılar çeşitli ilaçların yan etkileri nedeniyle kaşıntı yaşayabilirler. Bu ilaçlar özellikle çoklu ilaç kullanımının yaygın olduğu yaşlılarda kaşıntıyı tetikleyen faktörler arasındadır. Son olarak yaşlılar hijyen konusunda karşılaştıkları zorluklar nedeniyle kulak kaşıntısı sorunu yaşayabilirler.

Kulak Kaşıntısı Belirli Meslek Gruplarında Daha mı Yaygın?

Kulak kaşıntısı, bazı meslek gruplarında daha sık karşılaşılan bir sorundur. Özellikle çevresel faktörler ve işe özgü faaliyetler bu durumu tetikler. Mesela yüzücüler sık sık maruz kaldıkları nemli ortamlar nedeniyle kulak yollarında iltihaplanma riski taşırlar. Bu iltihap suyun kulakta kalması ve nemli bir ortamda bakteri üremesine sebep olmasıyla oluşur.

• Yüzücüler: Yüzme sonrası kulağında kalan su iltihaba neden olabilir.
• Müzisyenler: Kulaklık kullanımı nem ve kir birikimine yol açar.
• Kulak Cihazları Kullananlar: İşitme cihazı veya kulak tıkacı gibi araçların sürekli kullanımı kulak kanalını tahriş edebilir.

Bu meslek grupları kulaklarını sık sık yabancı cisimlere maruz bırakır. Bu durum kulak kanalında mikro çiziklere ve tahrişe yol açabilir.

Kulak Kaşıntısı Ne Zaman Doktora Gidilmesi Gereken Bir Durumdur?

Kulak kaşıntısı zaman zaman basit sebeplerden kaynaklanırken bazı durumlarda ciddi sağlık sorunlarının göstergesi olabilir. Kalıcı ve şiddetlenen kaşıntı sıklıkla daha derinlemesine bir inceleme gerektirir. Kaşıntının uzun sürmesi genellikle ciddi bir cilt hastalığı veya enfeksiyon belirtisi olabilir. Bunun yanı sıra kaşıntıya ağrı, şişme veya kızarıklık gibi belirtiler eşlik ediyorsa dış kulak yolu iltihabı ihtimali göz önünde bulundurulmalıdır.

• Kalıcı Kaşıntı: Kaşıntı durmuyorsa veya gün geçtikçe artıyorsa doktor ziyareti şarttır.
• Ağrı ve Akıntı: Kulaktan akıntı gelmesi ağrı, şişlik veya kızarıklık görülmesi halinde hemen tıbbi yardım alınmalıdır.
• İşitme Kaybı: Ani işitme kaybı veya işitmede azalma kulak kiri birikmesi veya enfeksiyon belirtisi olabilir.
• Cilt Hastalıkları: Egzama veya sedef gibi cilt rahatsızlıkları şiddetli kaşıntıya yol açabilir.
• Alerjik Reaksiyonlar: Kulaklık, işitme cihazı gibi nedenlerle alerjik reaksiyonlar gözlemlenebilir.
• Yabancı Cisimler: Kulağa kaçan yabancı bir cisim varsa bu durum acil müdahale gerektirir.
• Eşlik Eden Belirtiler: Baş dönmesi, kulakta çınlama veya dolgunluk hissi gibi ek belirtiler varsa, bu daha ciddi bir durumun işareti olabilir.

Bu belirtilerden herhangi biri mevcutsa zaman kaybetmeden Kulak Burun Boğaz uzmanına başvurulmalıdır. Zira bazı kulak sorunları ilerleyerek kalıcı hasara yol açabilir. Uzman bir doktor uygun tanı ve tedavi yöntemini belirleyerek hastanın rahatlamasını sağlayacaktır.

Kulak Kaşıntısı İçin Hangi Durumlarda Cerrahi Müdahale Gerekir?

Kulak kaşıntısı çeşitli durumlarda cerrahi müdahale gerektirebilir. Kronik dış kulak iltihabı sıklıkla bakteriyel enfeksiyonlar sonucunda oluşur ve tedaviye dirençli hallerde cerrahi müdahale zaruri hale gelebilir. Enfeksiyonun ilerlemesini durdurmak ve belirtileri kontrol altına almak bu süreçte mühimdir.

Kulak zarı delinmeleri ise kendiliğinden iyileşmeyen vakalar için cerrahi onarımı zorunlu kılar. Bu onarımlar kulak fonksiyonlarının normale dönmesini sağlar.

• Soğuk suya maruz kalmaktan kaynaklanan sörfçü kulağı durumunda kulak kanalındaki kemik büyümelerinin cerrahi yollarla çıkarılması gerekir.
• Kulak kanalındaki tümörler veya kistler kaşıntı ve diğer belirtilere yol açar ve bunların çıkarılması şarttır.
• Kronik orta kulak enfeksiyonları tekrar eden enfeksiyonlar için havalandırma tüplerinin yerleştirilmesini gerektirebilir. Bu işlem enfeksiyonların önlenmesine yardımcı olur.
• Şiddetli kulak kanalı tıkanıklıkları kulak kiri veya yabancı cisimler nedeniyle oluşabilir ve temizlenmelidir.

Bu durumlar kulak sağlığını korumak ve daha ciddi komplikasyonların önüne geçmek için cerrahi müdahaleleri zorunlu kılar. Kulak kaşıntısı yaşayan bireylerin bir KBB doktoruna başvurmaları önerilir.

Cerrahi Müdahale Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Kulak kaşıntısı için cerrahi müdahale geçiren hastaların iyileşme sürecinde dikkat etmeleri gereken önemli noktalar vardır. Cerrahi sonrası komplikasyonları azaltmak ve sağlıklı bir iyileşme süreci sağlamak için belirli önlemler alınmalıdır. İlk olarak hastaların hapşırık ve burun silme gibi basınç değişikliklerine neden olabilecek durumlara dikkatli etmelidir. Ayrıca fiziksel aktiviteler konusunda temkinli olunmalı ve aşağıdaki hususlar göz önünde bulundurulmalıdır:

• Ağır kaldırma ve yoğun egzersizden kaçınılmalıdır.
• Yüzme ve suyla doğrudan temastan uzak durulmalı, duş alırken kulak koruyucu kullanılmalıdır.
• Uçak yolculuğu ve tüplü dalış gibi basınç değişikliklerine neden olabilecek faaliyetlerden sakınılmalıdır.

Hastalar belirtileri yakından izlemeli ve şiddetli ağrı, baş dönmesi veya dengesizlik gibi durumlar fark edildiğinde hemen sağlık uzmanına başvurmalıdır. İlaç tedavisine kesinlikle uyulmalı ve enfeksiyon önleyici tedbirler alınmalıdır. İyileşme sürecini olumsuz etkileyebilecek beslenme ve yaşam tarzı değişikliklerine dikkat edilmelidir. Sigara ve alkol tüketiminden kaçınılmalıdır. Ayrıca planlanan tüm takip randevularına katılım sağlanmalı ve iyileşmeyi zorlaştırabilecek hastalıklardan korunmak için gerekli önlemler alınmalıdır. Bu süreçte alınan önlemler hastanın sağlıklı bir şekilde iyileşmesine büyük katkı sağlayacaktır.

Kaynakça:

https://www.webmd.com/cold-and-flu/ear-infection/why-do-my-ears-itch

https://www.healthline.com/health/itchy-ear