Dar Burun Sendromu Nedir?

Dar burun sendromu, burun içi anatomik yapıların darlığı nedeniyle nefes alma güçlüğü ile karakterizedir. Burun tıkanıklığı, ağızdan nefes alma ve horlama sık görülür.

Çoğunlukla burun estetiği sonrası veya travmaya bağlı gelişir. Burun yan duvarlarının zayıflaması nefes almayı zorlaştırır.

Tedavide cerrahi yöntemler kullanılarak burun içi hava pasajı genişletilir. Destek greftleri ile burun duvarı güçlendirilir.

Zamanında tedavi edilmeyen dar burun sendromu, uyku apnesi ve kronik sinüzit gibi komplikasyonlara yol açabilir. Erken müdahale önemlidir.

Dar Burun Sendromunun Belirtileri Nelerdir?

Dar Burun Sendromunun belirtileri çeşitlidir ve hastaların günlük yaşamlarını zorlaştırır. Hastalar sıklıkla burunlarının açık olmasına rağmen sürekli tıkanıklık hissederler. Bu durum nefes almayı güçleştirir ve kişinin rahat nefes almasını engeller. Ayrıca burun pasajlarında meydana gelen şiddetli kuruluk burun içinde kabuklanma oluşumuna yol açar. Bu kabuklanmalar sık sık kanamalara neden olabilir.

• Burun Tıkanıklığı ve Tıkanma: Hasta burun pasajlarının açık olduğunu hissetmesine rağmen sürekli bir tıkanıklık yaşar.
• Burun Kuruluğu ve Kabuklanma: Şiddetli kuruluk kabuklanma ve bunun sonucunda sık burun kanamaları görülür.
• Değişen Nefes Alma Hissi: Anatomik olarak açık burun pasajlarına rağmen tam nefes alamama hissi boğulma ya da hava açlığına neden olur.
• Ağrı ve Rahatsızlık: Özellikle burun ve yüz bölgelerinde kronik ağrılar yaşanır. Kuruluk ve kabuklanma bu ağrıları daha da şiddetlendirir.
• Baş Ağrısı: Burun ve çevresindeki yapılar üzerindeki baskı düzenli baş ağrılarına neden olur.
• Baş Dönmesi ve Yorgunluk: Sürekli hava akımı mücadelesi nedeniyle baş dönmesi ve genel yorgunluk hissi oluşur.
• Geniz Akıntısı: Aşırı mukus üretimi rahatsızlığa neden olan geniz akıntısını tetikler.
• Azalan Mukus Üretimi: Bazı hastalar normalde burun pasajlarını koruyan ve nemlendiren mukus üretiminde düşüş yaşar.
• Duyusal Sorunlar: Burun pasajlarının bozulan duyusal işlevleri koku ve tat kaybına yol açar.
• Psikolojik Etki: Kronik belirtiler nedeniyle hastalar anksiyete ve depresyon gibi psikolojik sıkıntılar yaşar.

Dar Burun Sendromu Nasıl Teşhis Edilir?

Dar Burun Sendromu teşhisi genellikle KBB uzmanları tarafından yapılan kapsamlı bir değerlendirme sürecini içerir. İlk adım hastanın detaylı öyküsünün alınmasıdır. Burada nefes alma güçlükleri horlama gibi belirtiler ve geçmişte yaşanan burun travmaları veya operasyonlar detaylandırılır. Daha sonra fiziksel muayene ile burun kanallarındaki daralmaların yer ve derecesi değerlendirilir. Uzmanlar burun spekulumu ve endoskop kullanarak burun boşluklarını inceler.

Bu yapısal incelemelerin yanı sıra Dar Burun Sendromunun doğru tanısını koymak için çeşitli tanı testleri uygulanır:

Görüntüleme teknikleri:

• BT taramaları ve MRG’ler burun ve sinüslerin ayrıntılı görüntüsünü sağlar.
• Bu testler endoskopi ile görülemeyen yapısal anomalileri ortaya çıkarabilir.

Fonksiyonel testler:

• Burun pasajlarından hava akışını ölçen testler hava yolu direncini belirler.
• Direncin artması burun kanallarında önemli daralmalar olduğunu gösterir.

Eğer alerjik rinitin semptomlara etkisi düşünülüyorsa alerji testleri yapılır. Obstrüktif uyku apnesi şüphesi olan hastalar için uyku çalışması gerekli olabilir.

Dar Burun Sendromunun Nedenleri Nelerdir?

Dar Burun Sendromunun nedenleri genetik mutasyonlar ve embriyogenez sürecindeki gelişimsel anomaliler olarak belirlenmiştir. Bu yapısal rahatsızlık bireyin burun yapısının anormal şekilde dar olmasına neden olan çeşitli faktörlerden kaynaklanır. Genetik faktörler özellikle belli başlı genlerde meydana gelen mutasyonlarla ilişkilendirilir. Bu mutasyonlar yüzün ve burnun şekillenmesinde önemli roller oynar.

Genetik Mutasyonlar:

• DVL1 geni mutasyonları otofasiyoservikal sendrom ile ilişkilendirilir.
• Seckel sendromu genetik mutasyonların sonucu olarak dar yüz ve gaga benzeri burun yapısına yol açar.

Embriyonik dönemde yüz özelliklerinin oluşumunda kritik rol oynayan süreçlerde aksamalar kraniyofasiyal anomalilere sebep olabilir. Bu süreçler yüz çıkıntılarının füzyonu gibi önemli evreleri içerir.

Gelişimsel Süreçler:

• Maksiller üst dudak ve damak yapısının füzyon zamanlamalarındaki aksamalar dar burun yapısına yol açabilir.

Dar burun özelliği gösteren bazı sendromlar da bu duruma örnek teşkil eder.

Dar Burun İçeren Sendromlar:

• Trikorinofalangeal Sendrom Tip I (TRPS1) ve Ruvalcaba Sendromu genetik mutasyonlarla ilişkilendirilir.
• Hallermann-Streiff Sendromu dar burun köprüsü ve diğer kraniyofasiyal malformasyonlar ile karakterizedir.

Çevresel faktörler de genetik nedenler kadar etkili olabilir. Gebelik döneminde maruz kalınan zararlı elementler yüz gelişiminde bozulmalara ve dolayısıyla dar burun gibi anomalilere yol açabilir.

Dar Burun Sendromu Günlük Yaşamı Nasıl Etkiler?

Dar Burun Sendromu (BBS) günlük yaşam üzerinde çeşitli ve ciddi etkilere sahiptir. Hastalar yeterli hava alamama sorunu nedeniyle sürekli bir boğulma hissi yaşarlar. Bu durum özellikle fiziksel aktiviteler sırasında daha belirginleşir. Solunum güçlüğü yeterli oksijen alımını engellediğinden kronik yorgunluk ve enerji düşüklüğüne yol açar. Bunun yanında:

• Uyku Kalitesi: Nefes alma zorlukları uykuya dalmayı güçleştirir ve sık uyanmalara sebep olur. Bu durum genel uyku kalitesini düşürür.
• Psikolojik Etkiler: Sürekli nefes alma sıkıntısı anksiyete ve panik ataklara neden olabilir. Bu psikolojik baskı zamanla depresyona da yol açabilir.
• Sosyal Etkileşim: Sık yaşanan rahatsızlık ve psikolojik zorluklar sosyal aktivitelerden geri çekilmeye ve izolasyona sürükler. Bu durum bireylerin sosyal hayatlarını olumsuz etkiler.
• Günlük Aktiviteler: Şiddetli baş ve yüz ağrıları kişinin günlük iş ve ev işlerini yapma kabiliyetini kısıtlar. Ağrı yönetimi günlük rutinleri zorlaştırır ve verimliliği düşürür.

Bunlara ek olarak BBS ile mücadele eden bireyler sürekli burun kuruluğu ve kabuklanma ile karşı karşıya kalır. Bu da fiziksel rahatsızlık ve sürekli bir ağrı hissi yaratır.

Dar Burun Sendromu İçin Hangi Tedavi Seçenekleri Mevcuttur?

Dar Burun Sendromu için mevcut tedavi seçenekleri solunum fonksiyonlarını iyileştirmek ve estetik düzeltmeler yapmak amacıyla çeşitlilik gösterir. Cerrahi müdahaleler dar burun yapılarını genişletmek ve burun içi hava akışını normalleştirmek için uygulanır. Bu süreçte farklı tekniklerden yararlanılır:

Yayıcı Greftler:

• Burun köprüsünü genişletmek amacıyla internal valf çökmesi ve kum saati şeklinde deformasyonların düzeltilmesi için kullanılır.
• Hastanın kendi kıkırdağından alınan parçalar septum ve üst lateral kıkırdaklar arasına yerleştirilir.

Açık Rinoplasti:

• Burun yapısına direkt erişim sağlamak için kolumella boyunca kesik yapılır.
• Greft kullanımı ile burun köprüsü genişletilir ve kemik ile kıkırdaklardaki düzensizlikler düzeltilir.

Kapalı Rinoplasti:

• Kesiler tamamen burun delikleri içinden yapılır ve dışarıdan iz bırakmaz.
• Daha az kapsamlı değişiklikler için tercih edilir ve dar burun geçişlerini iyileştirir.

Burun Valf Onarımı:

• İç ve dış burun valflerinin işlevselliğini artırmak için özel teknikler kullanılır.
• Gerekli yerlerde greftler ve dikişler ile destek sağlanır.

Otolog Yağ Greftlerinin Kullanımı:

• Ciddi doku kaybı olan durumlarda burun dokusuna hacim kazandırmak için uygulanır.
• Hasta vücudunun başka bir bölgesinden alınan yağ dokusu enjekte edilir.

Osteotomi:

• Burun köprüsünü genişletmek veya var olan deformiteleri düzeltmek için kemikler kesilir ve yeniden konumlandırılır.

Dar Burun Sendromu İle Diğer Burun Rahatsızlıkları Arasındaki Farklar Nelerdir?

Dar Burun Sendromu diğer burun hastalıklarıyla karşılaştırıldığında belirgin farklılıklar gösterir. Öncelikle bu durum burun yapısının genetik veya travma sonucu daralmasıyla karakterize edilir. Dar burun boşlukları normal hava akışını engeller ve nefes almayı zorlaştırır. Diğer burun sorunlarından ayırt edici bu özellik özellikle sinüs enfeksiyonlarına ve yüksek sesle nefes almaya yol açar.

• Deviye Septum ise burun septumunun yer değiştirmesi ile tanımlanır ve genellikle bir burun deliğinin diğerine göre daha dar olmasına neden olur. Bu durum nefes almada zorluğa ve sık burun kanamalarına yol açabilir.
• Nazal Polip burun pasajlarındaki kronik iltihaplanma sonucu oluşan yumuşak ağrısız büyümelerdir. Bunlar burun tıkanıklığına koku kaybına ve geniz akıntısına sebep olur.
• Sinüzit ise sinüslerin enfeksiyon veya alerji sonucu iltihaplanması ile tanımlanır ve burun tıkanıklığı yüz ağrısı ve koku alma duyusunda azalma ile kendini gösterir.

Sıkça Sorulan Sorular

Dar burun sendromu neden ortaya çıkar?

Dar burun sendromu genellikle doğuştan gelen yapısal özellikler, travmalar, geçirilmiş burun ameliyatları veya ilerleyen yaşla birlikte kıkırdakların zayıflaması sonucu ortaya çıkar.

Dar burun sendromu hangi belirtilerle kendini gösterir?

En sık görülen belirtiler nefes darlığı, burundan hırıltılı soluma, horlama, sık sık burun tıkanıklığı ve bazı hastalarda estetik açıdan burun kanatlarının dar görünmesidir.

Dar burun sendromu kimlerde daha sık görülür?

Burun travması geçirenler, daha önce estetik burun ameliyatı olanlar, yapısal olarak dar burun yapısına sahip kişiler ve ileri yaş grubundakilerde dar burun sendromu daha sık rastlanır.

Dar burun sendromu gebelik döneminde sorun yaratır mı?

Gebelikte burun mukozası şişmeye eğilimli olduğu için dar burun sendromu olan kadınlarda nefes darlığı artabilir. Bu durum anne adayının yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir ancak genellikle geçicidir.

Dar burun sendromu tedavi edilmezse ne gibi sorunlara yol açar?

Tedavi edilmeyen dar burun sendromu kronik nefes darlığı, uyku apnesi, horlama, sürekli ağızdan nefes alma ve buna bağlı boğaz kuruluğu gibi sorunlara neden olabilir.

Dar burun sendromu için ameliyat dışı yöntemler işe yarar mı?

Ameliyat dışı geçici çözümler arasında burun açıcı bantlar veya solunum destek aparatlar bulunabilir. Ancak kalıcı ve etkili tedavi çoğunlukla cerrahi yöntemlerle sağlanır.

Dar burun sendromunda hangi cerrahi teknikler uygulanır?

Cerrahi tedavide genellikle burun kanatlarını destekleyen greftler kullanılır, burun kıkırdakları yeniden şekillendirilir ve hava yolları genişletilerek nefesin rahatlaması sağlanır.

Dar burun sendromu ameliyatı sonrası iyileşme süreci nasıldır?

Ameliyat sonrası ilk günlerde hafif şişlik ve tıkanıklık görülebilir. Genellikle birkaç hafta içinde nefes alma düzelir, tam iyileşme ise 2-3 ayı bulabilir.

Dar burun sendromu ameliyatı sonrası nefes alma kalıcı olarak düzelir mi?

Doğru teknikle yapılan cerrahi sonrası nefes alma kalıcı şekilde düzelir. Ancak ilerleyen yaş, yeni travmalar veya başka burun hastalıkları bu durumu zamanla olumsuz etkileyebilir.

Dar burun sendromu ameliyatı sonrası estetik görünüm de düzelir mi?

Evet, dar burun sendromu için yapılan cerrahi yalnızca nefesi rahatlatmaz, aynı zamanda burun kanatlarını destekleyerek burun estetiğini de daha dengeli ve doğal bir görünüme kavuşturabilir.

Kaynakça:

https://www.healthline.com/health/narrow-nasal-passages

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/medgen/98086

Prof. Dr. Murat Topdağ

KBB ( Kulak Burun Boğaz)  Doktoru Prof. Dr. Murat Topdağ, 1978 yılında Malatya’da doğmuştur. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi İngilizce Bölümü’nden mezun olduktan sonra, 2004-2009 yılları arasında Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Kulak Burun Boğaz Anabilim Dalı’nda uzmanlık eğitimini tamamlamıştır. 2017’de Acıbadem Altunizade Hastanesi’nde görev yapmaya başlamıştır.. 2022 yılından itibaren İstanbul Kadıköy’de bulunan kendi kliniği MD ENT İstanbul’da da hastalarına hizmet vermektedir.