Tükürük Bezi Pleomorfik Adenom Ameliyatı

Pleomorfik adenom ameliyatı, genellikle tükürük bezlerinde görülen bu iyi huylu tümörün cerrahi olarak çıkarılması işlemidir. En sık parotis bezinde oluşur ve tedavide cerrahi zorunludur.

Ameliyat, tümörün kapsülü ile birlikte çıkarılmasını hedefler. Kapsülün yırtılması nüks riskini artırabileceğinden cerrahi dikkatle planlanır.

Yüz siniri yakınında yer alan tümörlerde, sinir bütünlüğünü korumak için mikroskop yardımıyla diseksiyon yapılır. Bu sayede fonksiyon kaybı riski en aza indirilir.

Cerrahi sonrası patolojik inceleme, tanının doğrulanması ve olası malign dönüşüm riskinin değerlendirilmesi açısından önem taşır. Düzenli kontrol, nüksün erken tespiti için gereklidir.

Tanım	Tükürük bezlerinde (en sık parotis bezi) gelişen, iyi huylu (benign) tümör olup, cerrahi ile tedavi edilir. Yavaş büyüyen ancak zamanla büyüdükçe malign (kötü huylu) dönüşüm riski taşıyabilir.
Ameliyatın Adı	Parotidektomi: Parotis bezindeki tümörün çıkarılması. Submandibuler Gland Eksizyonu: Submandibuler tükürük bezindeki tümörlerin çıkarılması.
Kimlere Uygulanır?	Pleomorfik adenom teşhisi konulan hastalar, tümör büyüklüğüne ve semptomlara bağlı olarak cerrahiye yönlendirilir.
Ameliyat Süresi	Ortalama 1-3 saat sürer. Tümörün büyüklüğü ve yerine bağlı olarak değişebilir.
Anestezi Türü	Genel anestezi altında yapılır. Hasta ameliyat sırasında uyur.
Ameliyatın Aşamaları	1. Kesinin Açılması: Genellikle kulak önünden veya çene altından kesi yapılır. 2. Tümörün Çıkarılması: Tükürük bezi ile birlikte dikkatlice çıkarılır. 3. Yüz Sinirinin Korunması: Parotis ameliyatlarında yüz siniri (fasiyal sinir) korunmaya çalışılır. 4. Dikiş ve Dren Yerleştirme: Ameliyat sonrası sıvı birikimini önlemek için dren konulabilir.
Olası Riskler ve Komplikasyonlar	Yüz Siniri Hasarı: Nadiren yüz felci veya geçici yüz kas güçsüzlüğü olabilir. Tükürük Bezi Fistülü: Nadiren tükürük kaçağı gelişebilir. Frey Sendromu: Yemek yerken yanakta anormal terleme oluşabilir. Enfeksiyon ve Kanama: Nadiren görülen komplikasyonlardır.
İyileşme Süreci	Hastanede Kalış Süresi: 1-2 gün. İlk Hafta: Hafif şişlik ve ağrı olabilir. 2-4 Hafta: Dikişler iyileşir, günlük aktivitelere dönüş mümkündür. Tam İyileşme: 4-6 hafta.
Ameliyat Sonrası Bakım	Dren Bakımı: Dren genellikle 1-2 gün içinde çıkarılır. Yüz Hareketlerinin Takibi: Yüz kaslarının normal hareket edip etmediği izlenmelidir. Ağır Egzersizlerden Kaçınma: İlk 2-4 hafta ağır aktiviteler önerilmez.
Nüks Riski	Cerrahi sonrası nüks oranı düşüktür (%1-5), ancak tam çıkarılamazsa tekrar büyüyebilir.
Uzun Vadeli Takip	Düzenli kontroller yapılmalı, cerrahi sonrası ultrason veya MR ile takip önerilir.

Yazı İçeriği

Tükürük Bezi Pleomorfik Adenom Nedir?

Tükürük bezi pleomorfik adenom, tükürük bezlerinde en sık görülen iyi huylu tümördür. En çok parotis bezinde görülmekle birlikte, submandibuler ve küçük tükürük bezlerinde de oluşabilir. Yavaş büyüyen, genellikle ağrısız ve yuvarlak sınırlı bir kitle şeklindedir. Zamanla büyüyebilir ve nadiren kötü huylu dönüşüm gösterebilir. Tanı görüntüleme ve biyopsi ile konur; tedavi cerrahi olarak tamamen çıkarılmasıdır.

Pleomorfik Adenomun Cerrahi Tedavisi Üzerine Bir Bakış

Pleomorfik adenom ameliyatı, tükürük bezlerinde oluşan iyi huylu tümörlerin tedavi edilmesini sağlar. Bu prosedür, tümörün büyüklüğüne ve yerleşim yerine göre farklılık gösterir. Etkilenen bezin konumu, cerrahın izleyeceği yolu belirler.

Tümör parotis bezinde bulunduğunda, ameliyat genellikle iki farklı şekilde yapılır. Öncelikle, tümör yüzeyel lobda yer alıyorsa, çevresindeki sağlıklı dokularla birlikte çıkarılır. Derin lobda ise yüzeyel lobun alınması, yüz sinirinin korunması gereklidir. Bu aşamada dikkatli bir işlem yapılır ki, yüz sinirine zarar verilmez.

Parotis bezindeki tümörler için yüzeyel ve derin lob tedavisi
Submandibular bez tümörleri için tam bezin çıkarılması
Damak tümörleri için tümör ve çevresindeki sağlıklı dokunun alınması

Bu ameliyatlar, hastanın sağlığına kavuşması için elzemdir. Tedavi sonrası iyileşme süreci, hastanın yaşam kalitesini doğrudan etkiler. Bu nedenle, cerrahi müdahale, uzman bir ekip tarafından titizlikle planlanmalıdır.

Pleomorfik Adenom Ameliyatı Öncesi Hazırlık Süreci

Pleomorfik adenom ameliyatı, tükürük bezlerini etkileyen benign bir tümörün tedavisi için gereklidir. Bu süreç, her hastanın ihtiyaçlarına göre farklılık gösterebilir. Dolayısıyla, doktorla yapılan görüşmeler bu hazırlık döneminin temel taşını oluşturur. Öncelikle doktor, ameliyat öncesinde uygulanacak olan genel kuralları anlatır. Bu kurallar arasında;

Belirli ilaçların kullanımının durdurulması,
Operasyon gününe özel diyet uygulamaları,
Ameliyat öncesi son 12 saat içinde katı gıda tüketmeme gibi önlemler yer alır.

Bunun yanı sıra, hastanın ameliyat sonrası dönemde evde ihtiyaç duyacağı yardımı planlaması büyük önem taşır. Hastaların, iyileşme sürecinde yanlarında olacak bir destek sistemi kurmaları önerilir. Son olarak, herhangi bir komplikasyon riskini en aza indirmek için doktorun önerilerine titizlikle uymak şarttır. Bu hazırlık süreci, pleomorfik adenom tedavisinde başarının anahtarıdır.

Pleomorfik Adenom Ameliyat Tekniği

Pleomorfik adenom ameliyatı, tümörün bulunduğu bölgeye özel dikkat gösterilerek gerçekleştirilir. Tümör parotis bezinin yüzeyel lobunda yer alıyorsa, çevre dokularla birlikte çıkarılır.

Eğer tümör parotis bezinin derin lobunda ise, öncelikle yüzeyel lob çıkarılır. Bu işlem sırasında yüz siniri ve dallarının korunması esastır. Derin lobdaki tümörün çıkarılmasıyla operasyon tamamlanır. Ayrıca;

Parafarengeal bölgedeki tümörler, boyundan yapılan bir kesikle çıkarılır.
Submandibular bez kaynaklı tümörler, bezle birlikte alınır.
Damakta bulunan tümörler, çevre sağlıklı dokuyla beraber çıkarılır.

Tümörün tamamen çıkarılmasının ardından, iyi huylu olduğunun patoloji sonucuyla teyit edilmesi gerekir. Bu teyit sonrasında ek bir tedaviye gerek kalmaz. Bu ameliyatlar genellikle kulak burun boğaz uzmanları tarafından yürütülür. Bu hekimler, bölgenin anatomisi ve hastalıklarına karşı derin bir bilgiye sahiptirler. Özellikle bu alanda deneyimli olanlar, ameliyatın başarısı için kritik bir rol oynarlar.

Pleomorfik Adenom Sonrası İyileşme Dönemi

Pleomorfik adenom ameliyatı sonrasında hastaların iyileşme süreci büyük bir özen gerektirir. İlk olarak hastanın genel sağlık durumu ve operasyonun karmaşıklığı, iyileşme hızını etkiler. Ameliyat alanında enfeksiyon riskini azaltmak için steril koşulların sağlanması şarttır.

Ayrıca, hastalar ameliyat sonrası dönemde ağrı ve rahatsızlık hissedebilir. Bu durumda doktorlar genellikle ağrı kesiciler reçete eder. İyileşme sürecinde dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta da, yüz sinirlerine zarar vermemektir. Bu amaçla yapılan sinir monitörizasyonu, ameliyat sırasında önemli bir rol oynar.

Ameliyat bölgesindeki şişlik ve morluklar birkaç hafta içinde azalır.
Hastalar, operasyon sonrası dönemde sıvı gıda tüketimine yönlendirilir.
Düzenli kontroller, tümörün tekrarlaması veya başka komplikasyonların önlenmesi açısından kritik öneme sahiptir.

Sonuç olarak, pleomorfik adenom ameliyatı sonrası dönem, hastalar için dikkatle yönetilmesi gereken bir süreçtir. Hastaların, doktor tavsiyelerine uyarak ve kontrollerini aksatmadan bu süreci en iyi şekilde geçirmeleri beklenir. Bu şekilde, ameliyat sonrası olası komplikasyonlar minimuma indirilmiş olur.

Pleomorfik Adenomların Cerrahi Müdahale Riskleri

Pleomorfik adenom ameliyatı, bu tümörlerin neden olduğu potansiyel komplikasyonları ortadan kaldırmayı amaçlar. Tedavi sürecinde dikkate alınması gereken bazı risk faktörleri vardır.

Öncelikle, tümörün yavaş büyümesine rağmen, malign dönüşüm riski bulunur. Bu durum, cerrahi müdahaleyi zorunlu kılar. Ayrıca, ameliyat esnasında yüz sinirine zarar verilme ihtimali her zaman mevcuttur. Bu, yüzde asimetri veya hareketsizliğe yol açabilir. Hastanın genel sağlık durumu da ameliyat sonrası iyileşme sürecini etkileyebilir.

Risk faktörleri arasında yaş grubu önemli bir yer tutar; özellikle 30-40 yaş arasındakiler daha yüksek risk altındadır.
Sigara içmek ve alkol kötüye kullanımı da riskleri artırır.
Beslenme alışkanlıkları, özellikle kolesterol açısından zengin diyetler, riski yükseltebilir.
Belli meslek grupları, lastik üretimi, asbest madenciliği ve tesisatçılık gibi, daha fazla tehlike altındadır.

Bu riskler göz önünde bulundurularak, hastaların ameliyat öncesi ve sonrası dönemde dikkatli bir takip programına alınmaları önerilir.

Kaynakça:

https://radiopaedia.org/articles/pleomorphic-adenoma-of-the-salivary-glands

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9324325/

Prof. Dr. Murat Topdağ

KBB ( Kulak Burun Boğaz) Doktoru Prof. Dr. Murat Topdağ, 1978 yılında Malatya’da doğmuştur. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi İngilizce Bölümü’nden mezun olduktan sonra, 2004-2009 yılları arasında Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Kulak Burun Boğaz Anabilim Dalı’nda uzmanlık eğitimini tamamlamıştır. 2017’de Acıbadem Altunizade Hastanesi’nde görev yapmaya başlamıştır.. 2022 yılından itibaren İstanbul Kadıköy’de bulunan kendi kliniği MD ENT İstanbul’da da hastalarına hizmet vermektedir.