Română
Boğazda yumru hissi bazen ciddi sağlık sorunlarının belirtisi olabilir. Örneğin larengofaringeal reflü mide asitlerinin yemek borusuna geri kaçarak boğazda yanma ve sıkışma hissine yol açar. Ayrıca stres altında kasların aşırı gerginleşmesi bu duruma neden olabilir.
Alerjiler ise mukus artışı yaparak yutma güçlüğüne sebep olur. Ses tellerindeki disfonksiyonlar da benzer şikayetlere yol açabilir. Dahası tiroid problemleri veya eozinofilik özofajit gibi yemek borusu rahatsızlıkları da boğazda sıkışma hissine katkıda bulunur. Her ne kadar genellikle zararsız olsa da sürekli şikayetler daha ciddi durumları işaret edebilir.
GERD Boğaz Sıkışmasına Nasıl Sebep Olur?
GERD yani gastroözofageal reflü hastalığı mide asidinin sık sık yemek borusuna kaçması durumudur. Bu sağlık sorunu özellikle alt özofageal sfinkterin düzgün çalışmaması nedeniyle meydana gelir. Sfinkter normal şartlar altında yiyeceklerin mideye geçişine izin verirken asidin geri kaçmasını engeller. Ancak sfinkter zayıfladığında veya gerektiği gibi kapanmadığında mide asidi yemek borusuna geri sızar. Bu durum mide ekşimesi olarak bilinen yanma hissine neden olur ve çeşitli semptomlara yol açabilir:
- Tahriş ve iltihap: Mide asidi yemek borusunu tahriş eder bu da iltihaplanmaya sebep olur.
- Kronik semptomlar: Asit yemek borusundan boğaza ve gırtlağa ilerlediğinde boğazda sıkışma ve yutma güçlüğü gibi belirtiler ortaya çıkar.
- Şişme ve dokuda değişiklik: Asidin sürekli etkisi yüzünden boğaz ve yemek borusunda şişme ve doku değişiklikleri görülebilir.
GERD’in neden olduğu bu semptomlar boğazda bir yumru veya sıkışma hissi oluşturabilir. Boğazdaki dokuların asidik ortama dayanıklı olmaması bu bölgede tahriş ve şişliğe yol açar. Ayrıca asit geri akışı laringofaringeal reflüye (LPR) de neden olabilir. Bu durumda mide ekşimesi olmadan boğaz ve ses kutusunu etkiler. LPR ile ilişkili semptomlar arasında:
- Kronik öksürük,
- Ses kısıklığı,
- Boğaz temizleme,
- Boğazda sıkışma hissi bulunur.
Kas Gerginliği Disfonisi Boğazı Nasıl Etkiler?
Kas Gerginliği Disfonisi yani MTD boğaz ve yutma kaslarında aşırı gerginlik yaratarak çeşitli sağlık sorunlarına neden olur. Gırtlak çevresindeki kasların aşırı gerginleşmesi sesin normal işlevini bozabilir ve yutma güçlüğüne sebep olabilir. Bu durum boğazda yumru hissi olarak da bilinen globus hissine yol açar. Aşırı kas gerginliği yutma işlemi sırasında kasların koordinasyonunu ve gücünü etkiler yapısal bir anormallik olmasa bile fonksiyonel sorunlara yol açabilir.
Kasların normalden fazla çalışması şu semptomlara neden olabilir:
- Yutma sırasında zorluk
- Sık sık boğaz temizleme ihtiyacı
- Boğazda takılma hissi
Bu tür bir kas gerginliği özellikle suprahyoid ve paralaryngeal kaslar gibi belirli boğaz kaslarında gerçekleştiğinde yutma mekanizmasını doğrudan etkiler. Bu kaslar hyoid kemiği ve gırtlağı uygun pozisyonda tutarak yutma işlemini destekler. Ancak aşırı gerginlik bu yapılara zarar verebilir ve doğru pozisyonlarını bozabilir. İşlev bozuklukları yutma sırasında hava yolunun ve farenksin düzgün kapanmasını engelleyerek yiyeceklerin boğazdan geçişinde güçlükler yaratır.
Post-Nazal Damla Boğazda Yumruya Neden Olabilir mi?
Post-nazal damla boğazda yumru hissi yaratma potansiyeline sahiptir. Mukusun fazla üretilmesi ve boğazın arkasında birikmesi boğaz dokularını sürekli olarak tahriş edebilir. Bu sürekli tahriş durumu boğazda sıkışma ve dolgunluk hissine neden olur. Kronik geniz akıntısına yol açan başlıca nedenler:
- Sinüs enfeksiyonları
- Alerjik reaksiyonlar
Bu durumlar mukusun yoğunluğunu ve sürekliliğini artırır. Kronik sinüzit sinüs boşluklarının iltihaplanmasıyla mukus akışını engeller. Alerjiler ise vücudun histamin ve diğer kimyasalları salgılamasına sebep olarak mukus üretimini tetikler. Bu fazla mukus normalde burundan akması gerekirken boğazda birikir ve damlar. Boğazda biriken mukus dokuları tahriş eder ve iltihaplanma oluşturur. Bu durum da boğazda bir yumru hissi olarak algılanır. Özellikle yutkunurken veya konuşurken hissedilen bu rahatsızlık kişinin yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir. GERD gibi mide asidi problemleri de benzer şekilde mukus üretimini artırarak bu hissi tetikleyebilir.
Hangi Tür Enfeksiyonlar Boğazda Enflamasyon ve Sıkışmaya Yol Açar?
Boğazda yumru hissi ve sıkışma çeşitli enfeksiyonlar nedeniyle ortaya çıkan enflamasyon ile bağlantılıdır. Boğaz dokularının şişmesi enfekte bademciklerden kaynaklanabilir. Hem bakteriyel hem de viral enfeksiyonlar belirgin yutma zorluğu ve boğazda rahatsızlık hissi oluşturur.
Bakteriyel Enfeksiyonlar:
- A Grubu Streptokok yani strep boğaz boğaz ağrısı ve bademciklerde iltihaplanmaya yol açar. Bu enfeksiyon bademciklerde beyaz lekelerin oluşmasına sebep olabilir.
- Strep boğaz sonucu gelişebilen peritonsiller apseler bademcik çevresinde irin birikimi ile karakterizedir. Aşırı şişlik yutmayı zorlaştırır ve şiddetli boğaz daralmasına neden olur.
Viral Enfeksiyonlar:
- Adenovirüsler bademciklerde ve boğaz dokularında iltihaplanmaya sebep olur. Bu tür enfeksiyonlar genellikle daha az şiddetli semptomlara yol açar.
- Epstein-Barr virüsü (EBV) yani mononükleoz bademciklerde ve boğaz dokularında önemli bir şişlik ve enflamasyona neden olur. Bu durum bazen bademciklerde beyaz eksudatlarla birlikte görülür ve yutma güçlüğüne sebep olur.
1978 yılından Malatya da doğan Murat Topdağ ilk ve orta öğrenimini tamamladıktan sonra lise eğitimini İstanbul da yapmış ve üniversite eğitimini Cerrahpaşa Tıp Fakültesi İngilizce bölümünde bitirmiştir. 2004 yılında Kocaeli Üniversitesi Kulak Burun Boğaz Anabilim dalında uzmanlık eğitimine başlayan Murat Topdağ 2017 yılına kadar burada çeşitli görevlerde bulunarak eğitim ve akademik hayatına devam etmiştir. 2017-2022 yılları arasında Acıbadem Altunizade hastanesinde çalışan Prof.Dr. Murat Topdağ evli ve 2 çocuk babası olup 2022 yılından itibaren kendi kliniğinde hastalarına hizmet vermeye devam etmektedir.
