Burunda Kırmızı Nokta, Yara, Sivilce ve Lekeler Ne Anlama Gelir?

Burunda kırmızı nokta, yara, sivilce veya lekeler; akne, enfeksiyon, damar genişlemesi veya cilt hastalıklarıyla ilişkili olabilir. Lezyonun şekli, süresi ve eşlik eden bulgular doğru tanı açısından önemlidir.

Akne vulgaris, burun bölgesinde kıl foliküllerinin iltihaplanmasıyla oluşur. Hormonal değişiklikler, cilt tipine uygun olmayan kozmetik ürünler veya hijyen yetersizliği bu durumu artırabilir. Tedavi kişiye özel planlanmalıdır.

Burun derisinde görülen telanjiektaziler, yüzeyel damarların genişlemesi sonucu oluşur. Rosacea, güneş hasarı veya genetik faktörler buna zemin hazırlayabilir. Lazer tedavisi veya dermatolojik yöntemlerle estetik sonuçlar iyileştirilebilir.

Burun cildindeki inatçı yaralar bazen deri kanserlerinin erken belirtisi olabilir. Özellikle iyileşmeyen, kabuklanan veya kanayan lezyonlarda biyopsi yapılması, erken teşhis ve tedavi açısından kritik önem taşır.

Yazı İçeriği

Ciltte kırmızı noktalar ve sivilceler neden oluşur?

Ciltte kırmızı noktalar ve sivilceler çeşitli sağlık sorunlarına işaret edebilir. En sık karşılaşılan durum yağ, ölü deri hücreleri ve bakterilerin birikmesiyle tıkanan kıl folikülleridir. Bu tıkanıklık deride iltihaplanmaya sebep olur. Bu tür bir durum genellikle akne olarak bilinir ve farklı lezyon türlerine yol açabilir:

Beyaz noktalar
Siyah noktalar
Papüller
Püstüller
Nodüller
Kistler

Rosacea ise yüzde kalıcı kızarıklık görünür kan damarları ve bazen sivilce benzeri şişlikler ile karakterizedir. Rosacea’nın nedeni tam olarak bilinmese de genetik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonu inflamatuar bir yanıt ve vazodilatasyona sebep olabilir. Folikülit durumunda bakteriyel veya fungal enfeksiyonlar kıl foliküllerinin iltihaplanmasına neden olur. Bu sıklıkla kaşıntılı veya ağrılı kırmızı sivilce benzeri şişliklere yol açar. Temel tetikleyiciler arasında şunlar bulunur:

Tıraş olma
Aşırı terleme
Cildi tahriş eden dar kıyafetler

Kontakt dermatit ciltte kırmızı kaşıntılı ve bazen kabarcıklı lekelere yol açan bir cilt reaksiyonudur. Bu cildin kimyasallara kokulara veya metaller gibi maddelere tepki vermesiyle meydana gelir. Viral enfeksiyonlar özellikle uçuk ağrılı kırmızı yaralar veya kabarcıklar şeklinde belirebilir. Mantar enfeksiyonları cildin normal pigmentasyonunu bozan renksiz veya kırmızı lekelere neden olabilir. Otoimmün bozukluklar özellikle lupus bağışıklık sisteminin vücut dokularına saldırması sonucu ciltte iltihaplanma ve döküntüler oluşturabilir. Kurdeşen ise alerjik reaksiyonlar sonucu ciltte kırmızı kabarık döküntülerin oluşmasına neden olur. Bu durum genellikle aniden başlar ve çeşitli tetikleyicilerle ilişkilidir.

Kırmızı noktalar sivilceler ve yaralar arasındaki farklar nelerdir?

Burunda kırmızı noktalar sivilceler ve yaralar cilt sağlığı hakkında önemli ipuçları verir. Kırmızı noktalar genellikle inflamasyon sonrası eritem (PIE) ile ilişkilendirilir. Bu durum cilt yüzeyine yakın kan damarlarının genişlemesiyle meydana gelir ve genellikle cildin iyileşme sürecinin bir göstergesidir. PIE özellikle açık tenlilerde daha belirgin olup genellikle iz bırakmadan kaybolur.

Sivilceler ise gözeneklerin tıkanması sonucu ortaya çıkar. Fazla sebum ölü deri hücreleri ve bakteriler bu tıkanıklığa yol açar. Ciltte oluşan kabarık ve iltihaplı şişlikler sivilcelerin en belirgin özelliğidir. Bu şişliklerin ciddiyeti akne lezyonlarının çeşitliliğine göre değişiklik gösterir:

Beyaz nokta
Siyah nokta
Püstül
Nodül

Yaralar ise ciddi cilt hasarlarından sonra gelişir. Şiddetli akne sonrası oluşan yara izleri cildin hasar görmüş bölgelerinde kendini onarma çabasıdır. Akne ile ilişkili yara izleri iki ana grupta incelenebilir:

Atrofik yara izleri: Ciltte çukurluklar veya oyuklar oluşturan doku kaybı ile karakterizedir. Örnekler arasında buz kıracağı kutu arabası ve yuvarlanan yara izleri bulunur.
Hipertrofik yara izleri: İyileşme sürecinde aşırı kolajen üretimi sonucu kabarık hale gelir.

Özellikle kırmızı yara izleri artan kan akışı ve henüz olgunlaşmamış kolajenin etkileşimi sonucunda kırmızı veya morumsu bir renk alır. Bu yara izleri zamanla rengini kaybederek cildin normal dokusuna dönüşebilir.

Ciltteki kırmızı noktalar nasıl tedavi edilir?

Ciltteki kırmızı noktaların tedavisi öncelikle doğru teşhisin konulmasına bağlıdır. Deri üzerindeki değişimlerin nedenleri arasında akne rozasea cilt kanserleri gibi çeşitli durumlar bulunur. İlk olarak dermatoloji uzmanı tarafından bir inceleme yapılır ve gerekirse biyopsi uygulanır. Kırmızı noktaların kötü huylu olup olmadığının belirlenmesi için bu adım kritik önem taşır.

Eğer teşhis cilt kanseri ise tedavi seçenekleri şu şekilde sıralanabilir:

Cerrahi Eksizyon: Cilt kanserinin çıkarılması için en yaygın yöntemdir. Sağlıklı doku marjı da alınarak tümörün tamamen temizlenmesi amaçlanır.
Mohs Mikrografik Cerrahi: Özellikle yüz gibi hassas bölgelerde tercih edilir. Kanserli dokunun tamamı çıkarılana kadar katman katman alınır ve mikroskop altında incelenir.
Sentinel Lenf Düğümü Biyopsisi: Melanom gibi agresif kanser türlerinde kanserin lenfatik sisteme yayılımını kontrol etmek için yapılır.
Rekonstrüktif Cerrahi: Büyük tümörlerin çıkarılmasından sonra kozmetik ve fonksiyonel iyileştirme için uygulanır.
Radyasyon Tedavisi: Cerrahi müdahale mümkün olmayan veya zor bölgeler için alternatif bir tedavi yöntemidir.
Kemoterapi ve İmmünoterapi: Kanserin yayıldığı durumlarda kullanılır. Bu tedaviler kanser hücrelerini hedef alarak onları yok etmeyi amaçlar.

Her tedavi seçeneği hastanın durumuna ve cilt kanserinin türüne göre özelleştirilir. Bu nedenle dermatolog ve onkologların yakın iş birliği içinde olmaları gerekmektedir. Hastaların tedavi sürecinde bilinçli olmaları ve tüm seçenekleri değerlendirmeleri önemlidir.

Sıkça Sorulan Sorular

Burundaki kırmızı noktalar genellikle hangi durumların belirtisidir?

Burunda kırmızı noktalar, akne, rosacea, örümcek damarları ve nadiren deri kanseri gibi çeşitli durumlardan kaynaklanabilir. Akne, tıkanmış gözenekler ve bakteriler nedeniyle burunda kırmızı, iltihaplı lekelere yol açar. Rosacea, yüz kızarıklığı ve bazen sivilcelerle kendini gösteren kronik bir cilt hastalığıdır, genellikle burun ve yanakları etkiler. Örümcek damarları, burunda görülebilen küçük, örümcek şeklinde kan damarlarıdır ve karaciğer hastalıkları gibi sağlık sorunlarının belirtisi olabilir. Nadir olsa da kırmızı noktalar bazal hücreli kanser veya melanom gibi deri kanserlerinin belirtisi olabilir, bu durumlar kalıcı kırmızı yamalar veya şişlikler olarak kendini gösterebilir. Burundaki kırmızı lekeler izlenmeli, eğer uzun süre geçmezse, şekil değiştirirse veya diğer belirtilerle birlikte görülürse, doğru teşhis ve tedavi için bir sağlık uzmanına başvurulmalıdır.

Cilt sorunları burun sağlığını nasıl etkiler?

Cilt problemleri, burun sağlığını önemli ölçüde etkileyebilir. Örneğin burun furunkülozu, burun deliğindeki enfeksiyonla birlikte kızarık, hassas şişliklere yol açan ciddi bir bakteriyel enfeksiyondur ve genellikle “Rudolph” belirtisi olarak bilinir. Bu durum, kış aylarında daha yaygın olup, soğuk algınlığı ve aşırı kağıt kullanımından dolayı cilt kuruluğunun artmasıyla tetiklenir. Ayrıca rosacea (gül hastalığı) gibi kronik cilt hastalıkları burun bölgesinde şişlik ve kızarıklıkla sonuçlanabilir ve buna rhinophyma denir.

Kırmızı noktaların enfeksiyon belirtisi olup olmadığı nasıl anlaşılır?

Burundaki kırmızı noktalar, enfeksiyonlar, alerjik reaksiyonlar ve otoimmün hastalıklar gibi çeşitli durumlardan kaynaklanabilir. Su çiçeği, kızamık ve kızıl hastalıkları gibi enfeksiyonlar genellikle kırmızı lekeler veya döküntülerle kendini gösterir. Bakteriyel enfeksiyonlar, örneğin impetigo ve selülit, kırmızı ve iltihaplı alanlar oluşturabilir. Mantar enfeksiyonları, ringworm gibi, kırmızı, yuvarlak lekeler bırakabilir. Virüs enfeksiyonları, örneğin zona ve el-ayak-ağız hastalığı da kırmızı noktalarla belirginleşir. Alerjik reaksiyonlar, temas dermatiti ve kurdeşen gibi durumlarda kırmızı, kaşıntılı lekeler görülür. Otoimmün hastalıklar, örneğin sedef hastalığı ve lupus, kırmızı, pullu lezyonlara neden olabilir. Peteşi ve purpura, deri altındaki kanamalar sonucu oluşan küçük kırmızı veya mor lekeler olup, genellikle kan hastalıkları veya enfeksiyonlarla ilişkilidir. Enfeksiyon olmayan nedenler arasında ısı döküntüsü, böcek ısırıkları ve rosacea gibi durumlar yer alır. Tedavi, altta yatan nedene bağlı olarak değişir ve topikal kremler, antihistaminikler, antibiyotikler veya antifungal ilaçlar içerebilir. Doğru tanı ve uygun tedavi için bir sağlık uzmanına danışmak önemlidir.

Burundaki lekelerin kalıcı olmasını önlemek için ne yapılabilir?

Burunda kırmızı nokta, yara, sivilce ve lekelerin kalıcı hale gelmesini önlemek için altta yatan sebeplerin belirlenmesi önemlidir. Akne, rosacea (gül hastalığı) veya cilt tahrişi gibi durumlar bu tür sorunlara yol açabilir. Cilt sağlığını korumak için nazik temizleyiciler ve hipoalerjenik nemlendiriciler kullanmak faydalıdır. Ayrıca rosacea gibi durumlarda, baharatlı yiyeceklerden, alkol ve aşırı sıcak/cold hava koşullarından kaçınmak faydalıdır. Düzenli olarak geniş spektrumlu güneş koruyucu kullanmak, güneşe bağlı kızarıklık ve hasarı engellemeye yardımcı olur. Sürekli veya şiddetli kızarıklık için dermatologdan yardım almak, cilt tipine uygun tedavi seçeneklerinin (topikal ilaçlar, lazer tedavisi vb.) uygulanmasını sağlar.

Kaynakça:

https://www.healthline.com/health/red-spot-on-nose

https://www.medicalnewstoday.com/articles/red-spot-on-nose

Prof. Dr. Murat Topdağ

KBB ( Kulak Burun Boğaz) Doktoru Prof. Dr. Murat Topdağ, 1978 yılında Malatya’da doğmuştur. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi İngilizce Bölümü’nden mezun olduktan sonra, 2004-2009 yılları arasında Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Kulak Burun Boğaz Anabilim Dalı’nda uzmanlık eğitimini tamamlamıştır. 2017’de Acıbadem Altunizade Hastanesi’nde görev yapmaya başlamıştır.. 2022 yılından itibaren İstanbul Kadıköy’de bulunan kendi kliniği MD ENT İstanbul’da da hastalarına hizmet vermektedir.