Gırtlak kanseri, teşhisi konulduktan sonra hastalar ve doktorlar için önemli bir mücadele alanıdır. Tedavi süreci başladığında, hastalığın evresi büyük öneme sahiptir. Erken evrelerde fark edilmesi durumunda, hastaların beş yıl ve üzeri yaşama şansı oldukça yüksektir. Ancak hastalık ilerledikçe, bu oranlar düşmeye başlar.
Dördüncü evreye gelindiğinde, yaşam süresi ciddi şekilde azalır. Bu nedenle erken teşhis hayati önem taşır. Tedaviye yanıt da yaşam süresini etkileyen başka bir faktördür. Her hastanın durumu farklı olduğundan, doktorlar en doğru tahmini yapabilir.
Gırtlak Kanseri Ameliyatı Sonrası İzlenen Yol
Gırtlak kanseri ameliyatını müteakip hastanın iyileşme süreci hemen başlar. İlk günlerde, ameliyat bölgesinden kan ve sıvı birikimini almak için konulan drenaj sistemleri, beslenme ve solunum kolaylaştırıcı tüpler ile sondalar yavaş yavaş çıkarılmaya başlar. Ameliyatın boyutuna göre hastalar, ağızdan beslenmeye yeniden başlayabilirler.
- Ameliyat sonrası dönemde, çıkarılan dokuların patolojik incelemesi yapılır. Bu inceleme, hastalığın yaygınlığı ve evresi hakkında kesin bilgiler sunar.
- Tedavi ekibi, hastanın durumunu değerlendirmek üzere bir araya gelir. Bu ekip genellikle kulak burun boğaz uzmanları, radyoloji, nükleer tıp, radyasyon onkolojisi ve medikal onkoloji uzmanlarından oluşur.
- Hastalığın yayılımı ve evresine göre ilave tedavilerin gerekliliği bu toplantılarda belirlenir. Bu tedaviler arasında radyoterapi, kemoterapi ve hedefe yönelik tedaviler yer alabilir.
- Ameliyat sonrası iyileşme süreci genellikle bir ila iki ay sürer. Bu süreçte hastanın ameliyattan kaynaklanan sıkıntıları iyileşene kadar beklenir.
Bu süreçler, hastanın sağlığına kavuşmasında ve yaşam kalitesinin artırılmasında önemli rol oynar. Her adım, hastanın tedaviye olan yanıtını ve ilerlemesini değerlendirir.
Gırtlak Kanseri Tekrarı Durumunda Uygulanacak Tedavi Yöntemleri
Gırtlak kanseri tekrar ettiğinde, hastalar için mevcut olan tedavi seçenekleri önem kazanır. İlk olarak, eğer hasta tekrar ameliyat edilemeyecek durumdaysa, radyoterapi ön plana çıkar. Bu tedavi, özellikle ameliyat sonrası dönemde ek bir yöntem olarak tercih edilir.
Uzun zaman sonra bile ek doz radyoterapi mümkün olabilmektedir. Tedavi yöntemlerinden bir diğeri de brakiterapi olarak bilinir. Bu yöntem, radyoaktif madde içeren implantların tümör ve çevresine yerleştirilmesi işlemidir. Hastalığın nüksetmesi durumunda bu seçenek değerlendirilebilir. Aşağıda, nüks durumunda başvurulabilecek tedavi yöntemleri sıralanmıştır:
- Radyoterapi: Tekrar eden durumlar için ek doz uygulamaları yapılabilir.
- Brakiterapi: Tümörün ve çevresinin radyoaktif implantlarla tedavi edilmesi.
- Kemoterapi: Hastalığın geri gelmesi durumunda kemoterapi seçenekleri de geçerliliğini korur.
Her bir tedavi seçeneği, hastanın durumuna ve hastalığın evresine göre doktor tarafından önerilir. Bu süreçte, hastaların doktor tavsiyelerine sıkı sıkıya uymaları, tedavi başarısı için kritik öneme sahiptir.
Gırtlak Kanseri Tedavisi Sonrasında Tat ve Koku Alma Kabiliyetindeki Değişimler
Gırtlak kanseri tedavisi gören hastaların yaşam kalitesi üzerinde, tedavi yöntemlerinin olası yan etkileri büyük bir rol oynar. Kısmi ya da tam gırtlak ameliyatları genellikle tat alma duyusunu doğrudan etkilemez.
Ancak, radyoterapi tedavisi gören bireylerde tat alma yeteneğinde geçici ya da kalıcı değişiklikler meydana gelebilir. Bu durum, tedavi sürecinin bir parçası olarak kabul edilir.
Öte yandan, total larenjektomi yani gırtlağın tümüyle alınması ameliyatı geçiren hastaların koku alma yetileri üzerinde önemli etkiler görülebilir. Bu hastaların burun yoluyla nefes alamamaları, koku alma fonksiyonlarını olumsuz yönde etkiler.
- Kısmi gırtlak ameliyatı sonrası tat ve koku alma yetisi büyük ölçüde korunur.
- Radyoterapi alan hastalarda tat alma duyusunda azalma yaşanabilir.
- Gırtlağın tümüyle alınması ameliyatı geçirenlerde koku alma yetisi zarar görebilir.
Sonuç olarak, tedavi seçenekleri hastanın tat ve koku alma yetilerini farklı şekillerde etkileyebilir. Hastaların bu konuda en güvenilir bilgiyi alabilecekleri kişi, tedavi sürecini yöneten radyasyon onkolojisi uzmanıdır. Tedavi sonrası yaşanan bu değişimler, hastaların yaşam kalitesini etkileyebileceğinden, bu konuda detaylı bilgi almak önem taşır.
Kaynakça:
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/throat-cancer/symptoms-causes/syc-20366462
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/23136-throat-cancer
1978 yılından Malatya da doğan Murat Topdağ ilk ve orta öğrenimini tamamladıktan sonra lise eğitimini İstanbul da yapmış ve üniversite eğitimini Cerrahpaşa Tıp Fakültesi İngilizce bölümünde bitirmiştir. 2004 yılında Kocaeli Üniversitesi Kulak Burun Boğaz Anabilim dalında uzmanlık eğitimine başlayan Murat Topdağ 2017 yılına kadar burada çeşitli görevlerde bulunarak eğitim ve akademik hayatına devam etmiştir. 2017-2022 yılları arasında Acıbadem Altunizade hastanesinde çalışan Prof.Dr. Murat Topdağ evli ve 2 çocuk babası olup 2022 yılından itibaren kendi kliniğinde hastalarına hizmet vermeye devam etmektedir.