Septal Hematom Nedir? Nasıl Tedavi Edilir?

Septal hematom, burun septumu üzerinde kan birikmesi ile oluşan acil bir tıbbi durumdur. Zamanında müdahale edilmezse kıkırdak dokuda kalıcı hasara yol açabilir.

Septal hematom genellikle burun travmaları sonrası görülür. Belirtileri arasında burun tıkanıklığı, ağrı ve şişlik bulunur. Erken teşhis komplikasyon riskini azaltır.

Tanı, fizik muayene ile konulur ve burun içi şişlik tespit edilir. Gerekirse endoskopik değerlendirme ile detaylı inceleme yapılır.

Tedavi, hematomun cerrahi drenajı ve antibiyotik kullanımı ile sağlanır. Zamanında yapılan müdahale, burun yapısının korunmasına yardımcı olur.

Septal Hematom Nedir?

Septal hematom, burun septumu (burnu ikiye ayıran kıkırdak yapı) ile üzerini örten doku arasında kan birikmesi durumudur. Genellikle burun travmaları sonrasında oluşur. Müdahale edilmediğinde kıkırdak dokunun beslenmesi bozulur, septumda çökme ve burun şeklinde bozulma gelişebilir. Enfeksiyon riski de vardır. Tanı muayene ile konur ve tedavisi genellikle acil cerrahi drenaj gerektirir.

Septal Hematomun Belirtileri Nelerdir?

Septal hematom burun septumu içerisinde meydana gelen kan birikimidir. Bu durum çeşitli belirtilerle kendini gösterir. İlk olarak burun tıkanıklığı yaşanır. Bu durum nefes almayı zorlaştırır ve hastalar genellikle burunlarının “tıkalı” hissettiğini belirtirler. Ayrıca burun bölgesinde ağrı meydana gelir; bu ağrı hafiften şiddetliye değişkenlik gösterebilir.

Belirtiler şunlardır:

• Burun septumunda gözle görülür bir şişlik oluşur. Bu şişlik genellikle koyu kırmızı veya mor renktedir.
• Burundan kanlı ya da berrak sıvı akıntısı gözlenir.
• Yüksek ateş enfeksiyonun bir göstergesi olarak ortaya çıkabilir.
• Burun şeklinde değişiklikler ve çevresindeki ciltte morarma görülebilir; bu morarma bazen göz çevresine kadar yayılabilir.

Septal Hematom Nasıl Teşhis Edilir?

Septal hematomun teşhisi klinik muayene ve özgün tanı prosedürleri ile gerçekleştirilir. İlk adım olarak hastanın yakın zamanda yaşadığı burun travmalarına odaklanarak ayrıntılı bir anamnez yapılır. Bu süreçte hastaların genellikle yaşadıkları semptomlar dikkatle incelenir. Bu semptomlar arasında burun tıkanıklığı ağrı ve burun akıntısı bulunur. Ayrıca hastalarda ateş olup olmadığı kontrol edilir.

Fiziksel Muayene:

• Burun septumunda şişlik ve hematom belirtileri detaylı olarak araştırılır.
• Septum iki taraflı dalgalanan bir şişlik olarak görülebilir.

Fizik muayene esnasında burun septumunun tam olarak incelenebilmesi için burun spekulumu kullanılır. Bu alet burun deliklerini açarak septumun net bir şekilde görülmesini sağlar. Hematom genellikle burun septumunda koyu mor bir renkte ve dalgalanan bir yapıda belirlenir.

Ayırıcı Tanı:

• Diğer burun rahatsızlıkları ile karıştırılmaması için dikkatli bir değerlendirme yapılır.

Çocuklarda ve yetişkinlerde görülen septal hematomlar genellikle farklı yüz travmaları sonucunda ortaya çıkar. Ayırıcı tanı sürecinde hastanın yaşadığı travma ve semptomların özgün bir şekilde değerlendirilmesi önemlidir.

Görüntüleme Yöntemleri:

• Belirsiz durumlarda hematomun boyutu ve ilgili kırıkların tespiti için BT veya MRI kullanılabilir.

Septal Hematomun Nedenleri Nelerdir?

Septal hematom burun septumundaki kan damarlarının yaralanması sonucu oluşur. Temelde burun travmaları bu duruma yol açar. Çeşitli nedenlerle karşılaşılabilir:

Burun Travması:

• Kazalar ve düşmeler genellikle burun travmasına neden olur.
• Spor yaralanmaları veya fiziksel saldırılar travmatik etkiler yaratır.
• Bu tür etkiler septumda kan birikimine sebep olabilir.

Cerrahi İşlemler:

• Burun estetiği ve septoplasti gibi işlemler sırasında septal yapılar etkilenebilir.
• Ameliyat sırasında yapılan manipülasyonlar sonucunda hematom gelişebilir.

Enfeksiyonlar:

• Sinüzit veya furunküloz burun boşluğunda inflamasyona sebep olabilir.
• Bu tür inflamasyonlar kan damarlarının zarar görmesine neden olabilir.

Burunda Yabancı Cisimler:

• Özellikle çocuklar tarafından burun boşluğuna sokulan yabancı cisimler travmaya yol açar.
• Bu durum kan birikimine sebep olabilir.

Sistemik Hastalıklar:

• Kanın pıhtılaşmasını etkileyen durumlar veya antikoagülan tedavi,
• Küçük travmalar bile septal hematomun oluşumuna katkı sağlayabilir.

Septal Hematom Komplikasyonlara Yol Açabilir mi?

Septal hematom burun septumunun arasında kan birikmesi sonucunda oluşan bir durumdur. Hızlı bir şekilde teşhis ve tedavi edilmezse ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Bu komplikasyonlar hem estetik hem de fonksiyonel problemleri beraberinde getirir.

• Enfeksiyon ve Apse Oluşumu: Tedavi edilmemiş septal hematomlar kısa sürede enfekte olabilir. Bu durum septal apseye ve kıkırdakta erimeye yol açar. Sonuç olarak septumda delikler oluşabilir.
• Septumda Delik ve Eyer Burun Deformitesi: Hematom septum kıkırdağının beslenmesini bozarak nekroza sebep olabilir. Bu durum burun şeklinin bozulmasına ve çökmesine yol açar.
• Kafa İçi Komplikasyonlar: Nadiren görülse de septal hematomlar kafa içi enfeksiyonlara neden olabilir. Bu ciddi durumlar menenjit ve kavernöz sinüs trombozu gibi hayati riskler taşır.
• Hava Yolu Tıkanıklığı ve Kronik Sinüs Sorunları: Septal hematomlar burun tıkanıklığına yol açarak nefes almada güçlüğe neden olur. Bu tıkanıklık sinüslerin drenajını engelleyerek tekrarlayan enfeksiyonlara sebep olabilir.

Septal Hematom Burun Kanamasından Farklı mıdır?

Septal hematom burun septumu içinde kıkırdak ve perikondriyum arasında kan birikmesiyle oluşur. Bu durum genellikle burna alınan darbeler sonucunda meydana gelir. Septal hematomun belirtileri arasında burun tıkanıklığı ağrı ve şişlik yer alır. Eğer tedavi edilmezse enfeksiyon ve burun deformitesi gibi ciddi komplikasyonlar gelişebilir. Bu nedenle erken teşhis ve müdahale önemlidir.

Nedenleri:

• Doğrudan darbe
• Yaralanmalar

Belirtiler:

• Burun tıkanıklığı
• Ağrı
• Şişlik
• Ateş

Komplikasyonlar:

• Enfeksiyon
• Apse
• Kıkırdak nekrozu
• Burun deformitesi

Öte yandan burun kanaması (epistaksis) burun boşluğundaki kan damarlarının hasar görmesi sonucunda olur. Bu kuru hava veya alerjiler gibi daha çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir. Kanama burun boşluğunun ön veya arka kısmında başlayabilir. Burun kanamaları genellikle zararsızdır ve çoğu zaman kendiliğinden durur.

Septal hematom ve burun kanaması hem yerleşim hem de nedenler açısından farklıdır. Septal hematom burun iç yapısında özelleşmiş bir durumken burun kanaması daha geniş bir etki alanına sahiptir.

Septal Hematom İçin Tedavi Seçenekleri Nelerdir?

Septal hematom için tedavi seçenekleri durumun şiddetine ve kişinin genel sağlık durumuna göre değişkenlik gösterir. Bu tedavi yöntemleri septal hematomun neden olduğu basıncı azaltmayı ve olası komplikasyonları engellemeyi hedefler. İlk adım genellikle lokal anestezi altında gerçekleştirilen bir drenaj işlemidir. Bu işlem sırasında küçük bir kesi ile kan boşaltılır ve böylece basınç azaltılır.

• Kesi ve Drenaj: İlk tedavi adımı olan bu işlem kanın boşaltılması ve basıncın azaltılması için yapılır.
• Burun Tıkanıklığı: Drenaj sonrası olası kan birikimlerini engellemek amacıyla burun tamponu kullanılır.
• Malzemeler: Gazlı bez Merocel süngerler veya benzeri uygun paketleme malzemeleri.
• Antibiyotikler: Açık yara varlığında veya burun mukozasında yeni kesi oluşturulduğunda enfeksiyon riskini azaltmak için kullanılır.
• İğne Aspirasyonu: İlk tedavi adımı olarak kullanılabilir; ince bir iğne ile hematom aspire edilir.

Septal Hematomdan İyileşme Ne Kadar Sürer?

Septal hematomdan iyileşme süreci hastanın genel sağlık durumuna ve tedaviye verdiği yanıta bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. İyileşme süresi genellikle birkaç hafta sürebilir.

• İlk birkaç gün: Hematom boşaltıldıktan sonra hasta genellikle rahatlama hisseder. Bu dönemde burun tıkanıklığı ve hafif rahatsızlık hissi yaygındır.
• İlk hafta: Nazal paketleme kanın yeniden birikmesini önlemek amacıyla kullanılır. Bu süre zarfında hasta nazal paketlemenin yol açtığı rahatsızlığı hissedebilir.
• İlk iki hafta: Çoğu hasta semptomlarda belirgin iyileşme gözlemleyebilir. Bu süre zarfında hafif şişlik ve rahatsızlık devam edebilir.
• Bu sürecin ardından tam iyileşme genellikle birkaç hafta içinde gerçekleşir:
• Dördüncü ila altıncı hafta: Artık şişlik ve diğer küçük semptomlar yavaş yavaş azalır. Hastanın tam olarak iyileşmesi bu dönemde tamamlanır.

Sıkça Sorulan Sorular

Septal hematom nasıl oluşur ve en sık hangi durumlarda görülür?

Septal hematom genellikle burun travmaları, ameliyatlar veya sert darbeler sonrası ortaya çıkar. Burun içindeki damarların zarar görmesiyle septumda kan birikmesi sonucu gelişir.

Septal hematom belirtileri nelerdir?

Hastalar genellikle burun tıkanıklığı, ağrı, burunda şişlik, nefes alma güçlüğü ve hassasiyet şikayetleri yaşar. Şiddetli durumlarda burun şekil bozuklukları da görülebilir.

Septal hematom çocuklarda farklı seyreder mi?

Evet, çocuklarda burun travmaları sonrası septal hematom daha hızlı ilerleyebilir. Tedavi edilmezse kıkırdak dokuda erimeye yol açarak kalıcı burun şekil bozukluklarına neden olabilir.

Septal hematom tedavi edilmezse ne gibi komplikasyonlar gelişir?

Tedavi edilmeyen septal hematom enfeksiyon, kıkırdak nekrozu, burun çökmesi ve kalıcı şekil bozuklukları gibi ciddi sonuçlara yol açabilir. Bu nedenle erken müdahale çok önemlidir.

Septal hematom tanısı nasıl konur?

Tanı, kulak burun boğaz uzmanının yaptığı endoskopik muayene ile konur. Burun içi incelenerek septumda şişlik ve renk değişikliği gözlemlenir, gerekirse görüntüleme yöntemleriyle desteklenir.

Septal hematom tedavisinde hangi yöntemler kullanılır?

Tedavi genellikle hematomun cerrahi olarak boşaltılmasıyla yapılır. Ardından enfeksiyonu önlemek için antibiyotik başlanır ve septumun tekrar kanla dolmaması için tampon yerleştirilir.

Septal hematom ameliyat sonrası gelişirse nasıl yönetilir?

Ameliyat sonrası oluşan hematomlarda erken müdahale gerekir. Burun yeniden açılarak biriken kan boşaltılır, tampon uygulanır ve düzenli kontrollerle takip yapılır.

Septal hematom hamilelerde tedavi süreci farklı mıdır?

Hamilelikte kullanılan ilaçlar bebeğe zarar vermemelidir. Bu nedenle antibiyotik ve ağrı kesici seçimleri özenle yapılır, cerrahi müdahale ise genellikle güvenle uygulanabilir.

Septal hematomun tekrarlama riski var mıdır?

Evet, özellikle travma sonrası septum zayıfsa veya uygun tedavi yapılmazsa tekrarlayabilir. Düzenli kontroller ve burun darbesinden korunma tekrarlamayı önler.

Septal hematom sonrası iyileşme süreci nasıldır?

Cerrahi drenaj sonrası iyileşme genellikle hızlıdır. İlk birkaç gün içinde şişlik azalır, 1-2 hafta içinde burun tıkanıklığı düzelir. Ancak tam iyileşme için doktor kontrolü şarttır.

Kaynakça:

https://www.healthline.com/health/septal-hematoma

https://www.medicalnewstoday.com/articles/319706

Prof. Dr. Murat Topdağ

KBB ( Kulak Burun Boğaz)  Doktoru Prof. Dr. Murat Topdağ, 1978 yılında Malatya’da doğmuştur. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi İngilizce Bölümü’nden mezun olduktan sonra, 2004-2009 yılları arasında Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Kulak Burun Boğaz Anabilim Dalı’nda uzmanlık eğitimini tamamlamıştır. 2017’de Acıbadem Altunizade Hastanesi’nde görev yapmaya başlamıştır.. 2022 yılından itibaren İstanbul Kadıköy’de bulunan kendi kliniği MD ENT İstanbul’da da hastalarına hizmet vermektedir.