Tükürük Bezi Kanseri Yayılır Mı?

Tükürük bezi kanseri, histolojik tipe bağlı olarak lenfatik sistem ve hematolojik yolla yayılabilir. Yüksek dereceli karsinomlarda servikal lenf nodları ve akciğer metastazı daha sıktır. Düşük dereceli tiplerde yayılım olasılığı daha düşüktür.

Yayılım yolları; perinöral invazyon, lenfatik drenaj ve damar içi tümör embolilerini içerir. Klinik bulgular arasında yüz felci, sert fikse kitle ve bölgesel lenfadenopati sayılır. Evreleme, tedavi stratejisinin temelini oluşturur.

Risk artışı; tümör derecesi, boyutu, cerrahi sınır pozitifliği ve gecikmiş tanı ile ilişkilidir. Agresif alt tiplerde sistemik tarama ve akciğer görüntülemesi önem kazanır. Moleküler alt tipler hedefe yönelik tedavi kararını etkileyebilir.

Yayılımı sınırlamak için cerrahi rezeksiyon, uygun olgularda boyun diseksiyonu ve adjuvan radyoterapi uygulanır. Metastatik hastalıkta kemoterapi veya hedefe yönelik tedaviler düşünülür. Düzenli takip, nüks ve metastazın erken saptanmasını sağlar.

Tükürük Bezi Tümörlerinin Tehlike Derecesi

Tükürük bezi tümörleri, çoğunlukla iyi huylu karakterdedir. Bu tür tümörler, vücudun diğer bölgelerine yayılma eğilimi göstermez. Özellikle parotis bezinde görülen tümörler, sıklıkla iyi huylu olup, agresif bir seyir izlemezler. Bununla birlikte, her ne kadar nadiren de olsa, iyi huylu tümörlerin zamanla maligniteye dönüşme riski bulunmaktadır. Bu evrilmeye karşı dikkatli olunmalıdır.

• Hastalığın erken teşhisi,
• Uygun tedavi yöntemlerinin belirlenmesi,

Malign türdeki tükürük bezi kanserleri için erken teşhis, tedavi başarısını önemli ölçüde artırır. Erken dönemde fark edilen belirtiler:

• Kulak ön bölgesinde şişlik,
• Çene altında hissedilen kitleler,
• Yutma güçlüğü,
• Yüzde hissizlik veya uyuşma,

Bu belirtiler, tükürük bezi tümörlerinin varlığına işaret edebilir. Dolayısıyla bu tür şikayetlerle karşılaşıldığında vakit kaybetmeden uzman bir doktora başvurmak, hastalığın seyrini olumlu yönde etkileyebilir. Bu yaklaşım, iyi huylu tümörlerin kontrol altında tutulmasını ve maligniteye dönüşüm riskinin minimize edilmesini sağlar.

Tükürük Bezi Kanserinin Erken Teşhisi Mümkün müdür?

Tükürük bezi kanseri, erken aşamada fark edildiğinde tedavi şansı yüksek olan bir hastalıktır. Hastalar, genellikle kulak önünde veya çene altı gibi bölgelerde anormal şişlikler hissettiklerinde doktora başvururlar.

Bu belirtiler, hekimin ilk muayene esnasında tükürük bezi tümöründen şüphelenmesine yol açar. Şüphe üzerine, hekim hastayı detaylı bir radyolojik görüntüleme sürecine yönlendirir. Bu süreç genellikle:

• Ultrason,
• MR (manyetik rezonans),
• BT (bilgisayarlı tomografi)

Bu adımlar, tümörün varlığını ve büyüklüğünü belirlemede kritik öneme sahiptir. Eğer görüntüleme yöntemleriyle tespit edilen kitle üzerinde daha fazla bilgiye ihtiyaç duyulursa, iğne biyopsisi yapılabilir. Bu işlem, kitleden hücre veya doku örneği alınmasını sağlar. Böylece, kesin teşhis konulur ve en uygun tedavi yöntemi belirlenebilir.

Erken teşhis, hastalığın başarılı bir şekilde tedavi edilmesini sağlar ve yayılma riskini azaltır. Dolayısıyla, ilk belirtiler fark edildiğinde hemen hekime başvurmak büyük önem taşır.

İyi Huylu Tükürük Bezi Tümörlerinin Anlamı

Tükürük bezi kaynaklı iyi huylu tümörler, vücuttaki tükürük bezlerinde gelişen ve genellikle yavaş büyüyen kitlelerdir. Bu tümörler, malign yani kötü huylu olmayan yapısıyla dikkat çeker.

Hastalığın teşhisi için muayene, radyolojik tetkikler ve özellikle ince iğne biyopsisi gibi yöntemler büyük önem taşır. İnce iğne biyopsisi, tümörün iyi ya da kötü huylu olup olmadığının belirlenmesinde kritik bir adımdır. Tedavi süreci, bu ayrım üzerine kurulur.

• En yaygın görülen iyi huylu tükürük bezi tümörleri arasında mikst tümör ve pleomorfik adenom bulunur.
• Bu tür tümörler genellikle 30-60 yaş arası bireylerde ve daha sık kadınlarda ortaya çıkar.
• Cerrahi tedavi, iyi huylu tükürük bezi tümörleri için standart yaklaşımdır. Ameliyat sırasında, etkilenen tükürük bezi tamamen çıkarılır.
• Özellikle iyi huylu parotis tümörlerinde, derin lob etkilenmemişse, yalnızca yüzeyel lobun çıkarılması yeterli olabilir.

Bu bilgiler ışığında, iyi huylu tükürük bezi tümörleri genellikle kontrol altına alınabilir ve tedavi edilebilir durumdadır. Ancak, doğru tedavi planının belirlenmesi için kesin teşhis büyük önem taşır.

Kötü Huylu Tükürük Bezi Tümörlerinin Anlamı ve Özellikleri

Tükürük bezi kanseri, vücuttaki tükürük bezlerinden kaynaklanır ve bazen agresif bir hal alabilir. Bu durumda malign, yani kötü huylu tümörler söz konusudur. Kötü huylu tümörler, tümörün yayılma hızı ve yapısal değişiklik derecesine göre farklılık gösterir.

Özellikle yüksek dereceli tümörler, saldırgan davranış sergileyip çevre dokulara ve boyun lenf bezlerine yayılma eğilimindedir. Uzak metastaz riski de bu tümörlerde daha yüksektir. Tedavi yöntemleri arasında;

• Cerrahi, tümörün tamamen çıkarılmasını amaçlar.
• Radyoterapi, özellikle büyük ve yayılma riski yüksek tümörlerde tercih edilir.
• Kemoterapi, cerrahiye uygun olmayan veya ileri derecede yayılmış tümörlerde kullanılır.

Malign tümörlerin tedavisinde, öncelikle tümörün çevresindeki sağlıklı dokuyu da içerecek şekilde geniş bir çıkarma işlemi gerekir. Boyun lenf bezlerine metastaz yapma riski taşıyan durumlarda, lenf bezlerinin de çıkarılması önerilir. İleri vakalarda ise kemoterapi gibi ilaç tedavileri devreye girer. Bu süreç, hastalığın yayılımını kontrol altına almayı ve sağ kalım süresini uzatmayı hedefler.

Kaynakça:

https://www.cancer.gov/types/head-and-neck/patient/adult/salivary-gland-treatment-pdq

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/salivary-gland-cancer/symptoms-causes/syc-20354151

Prof. Dr. Murat Topdağ

KBB ( Kulak Burun Boğaz)  Doktoru Prof. Dr. Murat Topdağ, 1978 yılında Malatya’da doğmuştur. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi İngilizce Bölümü’nden mezun olduktan sonra, 2004-2009 yılları arasında Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Kulak Burun Boğaz Anabilim Dalı’nda uzmanlık eğitimini tamamlamıştır. 2017’de Acıbadem Altunizade Hastanesi’nde görev yapmaya başlamıştır.. 2022 yılından itibaren İstanbul Kadıköy’de bulunan kendi kliniği MD ENT İstanbul’da da hastalarına hizmet vermektedir.