Medüller Tiroid Kanseri

Medüller tiroid kanseri, tiroid bezinin C hücrelerinde başlayan nadir bir kanser türüdür. Genellikle sporadik formda görülse de kalıtsal varyantları da bulunmaktadır.

Kalıtsal tipler, genellikle MEN2A ve MEN2B sendromlarının bir özelliği olarak ortaya çıkar. Bu hastalık, diğer tiroid kanserlerinden farklı seyretmekte ve özgün tedavi yöntemleri gerektirmektedir.

Kalsitonin hormonunun salınımı, hastalığın tanı ve takibinde önemli bir göstergedir. Hastalığın erken teşhisi için RET mutasyon taraması kritik önem taşır. Medüller tiroid kanserinin tedavisinde cerrahi, en etkili yöntem olarak öne çıkar.

Medüller Tiroid Kanseri Hakkında Genel Bilgiler

Tiroid bezinin parafoliküler hücrelerinden köken alan medüller tiroid kanseri, tiroid kanserlerinin az bir kısmını temsil eder. Bu kanser türü, vücudun diğer bölgelerine yayılma riski yüksek olan agresif bir yapıya sahiptir.

Hastaların bir bölümünde hastalık kalıtsal özellikler gösterir. Hastalık, hem erkeklerde hem de kadınlarda görülme eşitliğine sahiptir ve iki ana grupta incelenebilir:

• Sporadik vakalar, genellikle yaşlı bireylerde ve aile öyküsü olmayanlarda görülür.
• Kalıtsal vakalar, aile öyküsü bulunan ve genellikle daha genç bireyleri etkiler.

Özellikle kalıtsal vakalar, MEN2A ve MEN2B gibi sendromlarla ilişkilidir ve bu durumlar, birden fazla organı etkileyen genetik anomalilere işaret eder. Hastalığın teşhisi genellikle kalsitonin hormonunun yüksek seviyelerinin tespiti ile kolaylaşır.

Bu kanser türünde cerrahi müdahale, en yaygın ve etkili tedavi yöntemi olarak kabul edilir. Hastalığın tanı ve tedavisinde, genetik testler büyük bir önem taşır. Bu testler sayesinde, risk altındaki aile bireylerinin erken teşhis ve tedavisi mümkün olmaktadır.

Medüller Tiroid Kanseri Risk Faktörleri ve Yaygınlığı

Medüller tiroid kanseri, tiroid bezinin parafoliküler C hücrelerinden köken alan ve hem sporadik hem de kalıtsal olabilir. Sporadik form, hastaların büyük çoğunluğunda görülürken kalıtsal vakalar daha az yaygındır. Bu kanser türü, özellikle belirli genetik mutasyonların varlığında daha sık rastlanır.

Özellikle RET proto-onkogenindeki mutasyonlar, medüller tiroid kanseri gelişiminde önemli bir rol oynar. Kalıtsal medüller tiroid kanseri vakaları, MEN2A ve MEN2B gibi sendromlarla ilişkilendirilir. Bu sendromlar aile bireylerinde de kanser riskini artırır. Risk faktörleri arasında;

• Ailede MEN2A veya MEN2B sendromu öyküsü bulunması,
• RET geninde mutasyon taşıyan bireyler,

yer alır. Diğer taraftan, bu kanser türü, yaş ve cinsiyet gibi faktörlere göre değişiklik gösterebilir. Ancak, folliküler tiroid kanseri ile karıştırılmamalıdır; medüller tiroid kanserinin radyasyon ile doğrudan bir ilişkisi kanıtlanmamıştır. Bu kanser türünün tanı ve tedavisi, hastanın genetik yapısına ve hastalığın evresine göre şekillendirilir.

Medüller Tiroid Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Medüller tiroid kanseri, genellikle boynun ön veya yan kısmında fark edilen bir şişlikle kendini gösterir. Hastaların çoğu, bu belirti dışında, özellikle hastalığın erken evrelerinde, başka bir semptom fark etmeyebilir.

Ancak, tümörün büyüklüğü arttıkça veya komşu dokulara bası yapmaya başladıkça, bazı belirtiler ortaya çıkabilir. Bu durum, tümörün yerleşimine ve boyutuna bağlı olarak değişkenlik gösterir.

İleri durumlarda, hastalar yutkunma zorluğu, nefes alma problemleri veya ses kısıklığı gibi sorunlar yaşayabilir. Bu belirtiler, tümörün çevre dokulara olan etkisinden kaynaklanır. Özetle, medüller tiroid kanserinin belirtileri şunlardır:

• Boynun ön veya yan kısmında kitle veya şişlik
• Yutkunma zorluğu
• Nefes alma problemleri
• Ses kısıklığı

Bu belirtiler, tümörün büyümesi ve çevre dokulara baskı yapmasıyla ilişkilidir. Hastaların erken teşhis için bu belirtilere dikkat etmeleri önemlidir.

Medüller Tiroid Kanseri Evreleri

• Evre I: Tümör, tiroit bezinin sınırları içerisinde kalmış ve 2 cm veya daha küçük bir çapa sahiptir. Yakın lenf düğümlerine ya da uzak bölgelere kanser hücreleri taşınmamıştır.
• Evre II: Tümör 2 cm’den büyük fakat 4 cm’yi geçmeyen bir boyutta olup, tiroit bezinin dışına taşmamıştır. Yakın lenf düğümlerine veya uzak bölgelere yayılım göstermemiştir. Tümör 4 cm’den büyük veya tiroit bezinin dışındaki yakın dokulara nüfuz etmiş fakat yakın lenf düğümleri veya uzak bölgelere yayılmamıştır.
• Evre III: Tümör, tiroit bezinin dışına sınırlı bir yayılım göstermiş ve boyun bölgesindeki tiroit çevresindeki lenf düğümlerine sınırlı bir yayılım göstermiştir. Uzak bölgelere yayılım gözlenmemiştir.
• Evre IVA: Tümör, tiroit bezinin ötesine büyümüş ve boyun bölgesindeki yakın dokulara (ses kutusu, soluk borusu, yemek borusu veya gırtlak siniri gibi) yoğun bir şekilde yayılmıştır. Yakın lenf düğümlerine yayılmış olabilir ancak uzak bölgelere yayılmamıştır. Tümör, tiroit bezinin dışına sınırlı bir şekilde yayılmış ve belirli boyun lenf düğümlerine (servikal düğümler) veya boğazın arkasındaki (retro farinks) veya üst göğüs (üst mediastinal) lenf düğümlerine yayılmıştır. Uzak bölgelere yayılım gözlenmemiştir.
• Evre IVB: Tümör, omurga veya yakındaki büyük kan damarları gibi kritik yapılar doğrultusunda geriye doğru büyümüş olup, bu aşama çok ileri bir hastalık durumunu ifade eder. Yakın lenf düğümlerine yayılmış olabilir ancak vücudun uzak bölgelerine yayılmamıştır.
• Evre IVC: Tümör, tiroit bezinin dışına büyümüş ve yakın lenf düğümlerine yayılmış olabilir. Aynı zamanda vücudun herhangi bir uzak bölgesine metastaz yapmıştır.

Medüller Tiroid Kanserinin Tanı Yöntemleri

Medüller tiroid kanserinin saptanması, tiroid bezindeki anormalliklerin detaylı bir incelemesini gerektirir. İlk olarak, boyunda fark edilen kitle veya tiroid bezindeki nodüllerin varlığı, hekimler tarafından dikkatle değerlendirilir.

Bu süreçte, medüller kanserin varlığı ya da lenf bezlerine metastaz yapmış olabileceği düşünülür. Daha az görülen durumlarla karşılaşılabilir; örneğin, hastanın yakın akrabalarında kalıtsal medüller kanser tespit edildiğinde, benzer riskler taşıyıp taşımadıkları araştırılır. Tanı koyma sürecinde izlenen adımlar şunlardır:

• Kitlelerden iğne biyopsisi alınması ve bu örneklerin patoloji uzmanları tarafından incelenmesi.
• Kanda kalsitonin hormonu seviyesinin ölçülmesi.

Bu tanısal incelemeler, medüller tiroid kanserinin varlığını doğrulamak için kritik öneme sahiptir. Dolayısıyla, her iki yöntem de medüller tiroid kanseri şüphesi olan hastalar için temel teşhis araçlarıdır. Hekiminiz, bu süreçte sizlere rehberlik edecek ve gerekli tüm bilgileri sağlayacaktır.

Medüller Tiroid Kanseri Tedavi Yöntemleri

Medüller tiroid kanseri tedavisinde cerrahi müdahale öncelikli yöntemdir. Hastalığın niteliği gereği, tiroid bezinin tamamen alınması gerekebilir. Bu süreçte, genellikle boyun orta hattında yer alan lenf bezlerinin de çıkarılması zorunludur.

Ek olarak, boyunun yan kısımlarındaki lenf bezleri de temizlenebilir ki bu işleme boyun diseksiyonu denir. Cerrahi işlem sonrasında, birçok hasta için radyoterapi tedavisi de uygulanır.

Ancak, bu hastalığın tedavisinde radyoaktif iyot kullanımı genellikle tavsiye edilmez. Tedavi planlaması, hastanın durumuna özel bir yaklaşım gerektirir ve şu adımları içerebilir:

• Tiroid bezinin tamamen çıkarılması
• Boyun orta hattındaki lenf bezlerinin çıkarılması
• Gerektiğinde boyun yan kısımlarındaki lenf bezlerinin temizlenmesi
• Ameliyat sonrası radyoterapi uygulaması

Her adım, hastanın ihtiyaçlarına göre özenle planlanmalıdır. Bu süreçte hekimin deneyimi ve tıbbi bilgisi, en uygun tedavi yönteminin seçilmesinde kritik bir rol oynar.

Medüller Tiroid Kanseri Tedavisinde Boyun Diseksiyonunun Rolü ve Zamanlaması

Medüller tiroid kanseri, lenf bezlerine yayılma eğilimi gösteren bir kanser türüdür. Hastalığın yayılımı, baş-boyun bölgesindeki lenf bezlerine olabilir. Bu durum, tedavi planlamasında önemli bir yer tutar. Tedavi sürecinde, boyun diseksiyonu adı verilen bir cerrahi işlem öne çıkar. Bu işlemle, kanserin yayıldığı lenf bezleri dikkatlice çıkarılır.

Yapılan operasyon, tümörün boyutu ve yayılımına göre belirlenir. Çoğunlukla, tümörün bulunduğu bölgedeki lenf bezleri temizlenir. Bu yaklaşım, kanserin diğer bölgelere sıçramasını önlemeyi amaçlar.

• Lenf bezlerine yayılma riski yüksek bölgeler şunlardır:
• Boyun ön bölgesi (VI – VII numaralı bölgeler)
• Boyun yan kısımları (II – III – IV – V numaralı bölgeler)

Operasyonun gerekliliği, hastalığın evresi ve yayılım alanına göre değişiklik gösterir. Hekim, hastanın durumunu değerlendirerek en uygun tedavi yöntemini belirler. Bu süreçte, hastanın sağlığı ve kanserin kontrol altına alınması önceliklidir.

Sıkça Sorulan Sorular

Medüller tiroid kanseri tehlikeli veya ölümcül müdür?

Medüller tiroid kanseri, uygun tedavi ve düzenli takip ile genellikle başarıyla yönetilebilir. Bu tür bir kanserin ölüm riski oldukça düşüktür. Ölüm riski, hastalığın yayılma durumuna ve tedaviye verilen yanıta bağlı olarak değişkenlik gösterir.

Medüller tiroid kanseri nelere metastaz yapar?

Medüller tiroid kanseri sıklıkla boyun lenf bezlerine metastaz yapar. Özellikle boyunun ön bölgesi bu türörün en yaygın metastaz yaptığı yerlerdendir. Ayrıca boynun yan kısımları da bu kanser türü için sık görülen metastaz bölgeleri arasındadır. Hastaların büyük bir kısmında metastaz, lenf bezlerinde görülme eğilimindedir.

Kaynakça:

https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/22873-medullary-thyroid-cancer-mtc

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK459354/