Ağız Boşluğu (Oral Kavite) Kanseri Ameliyatı

Ağız boşluğu kanseri sindirim ve solunum sistemlerinin başlangıç noktasında yer alır. Bu kanser türü alt ve üst dudakları, dili, ağız tabanını, yanakları, sert ve yumuşak damakları, küçük dili, dişleri ve diş etlerini etkileyebilir. Çoğunlukla risk faktörleri arasında tütün kullanımı alkol tüketimi ve insan papilloma virüsü (HPV) bulunur.

Erken teşhis hayati önem taşır. Tedavi yöntemleri arasında cerrahi müdahale radyoterapi ve kemoterapi yer alır. Hastalığın farkındalığı artırıldıkça erken tanı ve etkili tedavi imkanları da artmaktadır. Bu hastaların sağkalım oranlarını önemli ölçüde iyileştirebilir.

İstanbul’da ağız boşluğu (oral kavite) kanseri ameliyatı yapan doktorlardan Prof. Dr. Murat Topdağ’ın hazırladığı içeriği okuyarak ağız boşluğu (oral kavite) kanseri ameliyatının riskleri, iyileşme süreci, ağız boşluğu (oral kavite) kanseri ameliyatı fiyatları ve ameliyat sonrası dikkat edilmesi gerekenleri öğrenebilirsiniz.

Yaygın Görülen Bölgeler	Dil, dudaklar, diş eti, yanak içi mukozası, damak, ağız tabanı
Nedenleri	Sigara ve tütün ürünleri kullanımı, alkol tüketimi, HPV enfeksiyonu (özellikle HPV-16), kötü ağız hijyeni, uzun süreli güneş maruziyeti (dudak kanseri için), genetik yatkınlık
Belirtiler	Ağız içinde iyileşmeyen yara veya ülser, ağrısız şişlik veya kitle, çiğneme veya yutma güçlüğü, dil veya çene hareketlerinde kısıtlılık, ağız içinde kanama, seste değişiklik, ağız kokusu, boyunda lenf bezi şişmesi
Teşhis Yöntemleri	Fizik muayene, biyopsi, MRI, BT, PET taramaları, endoskopik inceleme
Evreleme	Evre 0 (karsinoma in situ) – Evre IV (ileri yayılım)
Tedavi Yöntemleri	Cerrahi tümör çıkarılması, radyoterapi, kemoterapi, immünoterapi (bazı ileri evre vakalar için), rekonstrüktif cerrahi (gerekirse)
Komplikasyonlar	Yüz ve ağız deformiteleri, yutma ve konuşma bozuklukları, ağız kuruluğu (radyoterapi sonrası), beslenme bozuklukları
Önleme Yolları	Sigara ve alkol kullanımından kaçınma, HPV aşısı yaptırma, düzenli diş hekimi kontrolleri, ağız hijyenine dikkat etme, dengeli beslenme
Risk Faktörleri	Sigara ve tütün kullanımı, aşırı alkol tüketimi, HPV enfeksiyonu, kötü ağız hijyeni, kronik tahriş (keskin diş veya kötü protezler), genetik yatkınlık

Yazı İçeriği

Ağız Boşluğu Kanserinin Belirtileri Nelerdir?

Ağız boşluğu kanseri bazı belirgin erken belirtilerle kendini gösterir. Bu belirtiler genellikle ağız ve çevresindeki değişiklikler şeklinde ortaya çıkar. Hastaların dikkat etmesi gereken en yaygın işaretler şunlardır:

Kalıcı Yaralar ve Ülserler: İki haftadan uzun süren iyileşmeyen yaralar özellikle dudaklarda ve dilde görülür.
Lökoplaki ve Eritroplaki: Ağız içinde silinmeyen beyaz veya kırmızı lekelerdir.
Yumrular ve Büyümeler: Yanaklarda veya ağzın diğer bölgelerinde kalıcı yumrular.
Gevşek Dişler veya Protez Sorunları: Dişlerin veya protezin açıklanamayan şekilde gevşemesi.
Ağız Ağrısı ve Kulak Ağrısı: Sürekli ağız veya kulak ağrısı özellikle işitme kaybı olmadan.
Yutma ve Çiğneme Güçlüğü: Yutkunurken ağrı veya zorluk.
Ses veya Konuşmadaki Değişiklikler: Ses kısıklığı veya konuşmada zorluk.
Açıklanamayan Kanama: Yaralanma olmaksızın ağızdan kanama.
Uyuşukluk: Dil veya ağzın diğer bölgelerinde hissizlik.
Şişlik: Ağızda geçmeyen kalıcı şişlikler.

Ağız Boşluğu Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?

Ağız boşluğu kanseri teşhisi çeşitli tekniklerin entegre edildiği karmaşık bir süreçtir. İlk aşama genellikle detaylı bir klinik muayene ile başlar. Bu süreçte sağlık profesyoneli ağız içindeki herhangi bir anormalliği görsel ve fiziksel olarak değerlendirir. Lezyonların renk değişikliklerinin ve dokusal farklılıkların belirlenmesi bu aşamada gerçekleşir.

Sonrasında görüntüleme teknikleri devreye girer:

BT Taramaları: Çene ve yüz kemiklerinin detaylı görüntülerini sağlar.
MRG: Yumuşak dokuların ayrıntılı görüntülerini elde etmek için kullanılır.
PET Taramaları: Metabolik aktivitenin yoğun olduğu bölgeleri belirler bu da metastazın varlığını gösterir.

Biyopsi tanı sürecinin olmazsa olmazıdır. Şüpheli doku örneği alınır ve mikroskop altında incelenir. Bu yöntem kanser hücrelerinin varlığını kesin olarak doğrular. İleri tanı yöntemleri arasında moleküler teknikler önemli bir yer tutar. Genetik testler kansere neden olan spesifik değişiklikleri belirlemek için kullanılır ve hastalığın doğasını daha iyi anlamayı sağlar.

Ayrıca tükürük analizleri de giderek daha fazla kullanılmaktadır:

Enzim bağlantılı immünosorbent deneyi (ELISA)
Kütle spektrometresi
Sıvı kromatografisi

Ağız Boşluğu Kanserinin Başlıca Nedenleri Nelerdir?

Ağız boşluğu kanseri çoklu risk faktörleri tarafından tetiklenen ciddi bir sağlık sorunudur. Bu faktörler hem davranışsal hem de çevresel özellikler gösterir. En bilinen risk faktörü tütün kullanımıdır. Sigara ve diğer tütün ürünleri kanser riskini artırır. İkinci önemli etken alkol tüketimidir. Alkol özellikle uzun süre ve yüksek miktarlarda tüketildiğinde ağız kanseri riskini belirgin şekilde yükseltir. Tütün ve alkol bir arada kullanıldığında bu risk daha da artar.

Ayrıca insan papilloma virüsü (HPV) de ağız kanseri gelişiminde rol oynar. HPV cinsel yolla bulaşan bir virüs olup bazı ağız kanserlerine neden olabilir. Bölgesel alışkanlıklar da kanser riskini etkileyebilir. Özellikle Güneydoğu Asya’da yaygın olan betel quid ve areca nut kullanımı ağız kanserleriyle güçlü bir bağlantıya sahiptir.

Risk faktörleri listesi:

Tütün ürünleri kullanımı
Alkol tüketimi
HPV enfeksiyonu
Betel quid ve areca nut kullanımı

Diğer faktörler arasında sürekli mekanik tahrişe bağlı kronik travmalar ve kötü beslenme alışkanlıkları bulunur. Özellikle yetersiz meyve ve sebze tüketimi ağız kanseri riskini artırabilir. Ayrıca genetik yatkınlık bireylerin kansere karşı duyarlılığını artırabilir. Çevresel faktörler de unutulmamalıdır. İş yerlerinde maruz kalınan kimyasallar ve kirleticiler özellikle asbest ve formaldehit gibi maddeler kanser riskini yükseltebilir.

Ağız Boşluğu Kanseri İçin Mevcut Tedavi Seçenekleri Nelerdir?

Ağız boşluğu kanseri tedavisinde kullanılan cerrahi yöntemler tümörün büyüklüğüne ve yerleşim yerine göre farklılık gösterir. Bu süreçte hasta için en uygun tedavi planı dikkatlice belirlenir. Tedavi seçeneklerinin ana hatları şu şekilde sıralanabilir:

Primer Tümör Rezeksiyonu

Küçük ve erken evre tümörlerde basit eksizyon
Büyük tümörlerde daha geniş rezeksiyonlar uygulanır

Boyun Diseksiyonu

Lenf düğümlerinin çıkarılmasını içerir
Elektif ve terapötik olmak üzere iki tipi vardır

Mandibulektomi ve Maksilektomi

Çene kemiği veya üst çene tümörlerinde uygulanır

Glossektomi

Dilin bir kısmının veya tamamının çıkarılmasını kapsar

Rekonstrüktif Cerrahi

Cerrahi sonrası estetik ve fonksiyonel iyileştirme için yapılır
Çeşitli flep teknikleri kullanılır

Sentinel Lenf Düğümü Biyopsisi

Lenf yayılımının belirlenmesinde kullanılır

Lazer Cerrahisi

Küçük yüzeysel tümörlerin çıkarılmasında tercih edilir

Mikrografik Cerrahi

Sağlıklı dokuyu korurken kanserli dokuyu çıkarmak için kullanılır

Ağız Boşluğu Kanserinden Nasıl Korunulur?

Ağız boşluğu kanserinden korunma kişisel sağlık alışkanlıklarını ve çevresel faktörleri iyileştiren çeşitli stratejileri içerir. Önleme yöntemleri bilinçli davranış değişiklikleri ve kamusal sağlık politikalarını kapsar.

Tütün ve Alkol Kullanımından Uzak Durma:

Tütün mamulleri ve alkol ağız kanseri için başlıca risk faktörleridir.
Tütün mamullerinin kullanımını bırakmak riski büyük ölçüde azaltır.
Alkol tüketimini minimize etmek veya tamamen bırakmak da benzer etkilere sahiptir.

Ağız Hijyenine Önem Verme:

Düzenli diş hekimi ziyaretleri erken teşhis için kritiktir.
Diş fırçalama ve diş ipi kullanımı ağız sağlığını korur ve kanser riskini düşürür.

Beslenme Alışkanlıklarını İyileştirme:

Meyve ve sebzelerden zengin bir diyet antioksidanlar sağlar ve hücreleri korur.

HPV Aşılama:

HPV ile ilişkili ağız kanserlerine karşı koruma sağlar.

Halk Sağlığı ve Eğitim Kampanyaları:

Toplumu tütün alkol kullanımı ve ağız hijyeni konusunda bilinçlendirir.
Sağlıklı beslenme alışkanlıklarının önemi vurgulanır.

Erken Teşhis ve Düzenli Tarama:

Yüksek riskli bireylerde düzenli tarama yapılmalıdır.
Diş hekimleri tarafından yapılan rutin ağız muayeneleri önemlidir.

Ağız Boşluğu Kanseri Hastalarının Hayatta Kalma Oranı Nedir?

Ağız boşluğu kanserinde hastaların hayatta kalma oranları birkaç faktöre bağlı olarak değişkenlik gösterir. Hastalığın tanı anındaki evresi bu oranlar üzerinde belirleyici bir rol oynar. Erken evrelerde tespit edilen kanserler daha yüksek sağ kalım şansı sunar. İleri evrelerde ise sağ kalım oranları düşüş gösterir.

Evreye Göre Sağ Kalım Oranları:

Evre I için yaklaşık %80,
Evre II için %60 civarında,
Evre III’te oran %40’a düşer,
Evre IV içinse yaklaşık %20’dir.

Yaş faktörü de sağ kalım oranlarını etkiler. Genç hastalar genellikle daha iyi sonuçlar elde ederken yaş ilerledikçe sağ kalım oranları azalır.

Yaşa Göre Değişim:

40 yaş altı daha iyi oranlar,
60 yaş üstü için oranlar düşük.

Irksal ve cinsiyete dayalı farklılıklar da gözlemlenmektedir. Çeşitli etnik kökenler ve cinsiyetler arasında sağ kalım süreleri farklılık gösterir.

Irksal ve Cinsiyete Göre Farklar:

Beyaz hastalar genelde daha yüksek oranlara sahip,
Erkek hastalar kadınlara göre daha düşük oranlar gösterir.

Ağız Boşluğu Kanserinin Evreleri Nelerdir?

Ağız boşluğu kanserinin evrelendirmesi TNM sınıflandırma sistemine göre yapılır. Bu sistem tümörün büyüklüğü bölgesel lenf düğümlerine yayılımı ve uzak metastaz durumunu değerlendirir. Amerikan Kanser Birliği’nin (AJCC) güncel baskısına göre belirlenen evreler aşağıdaki gibidir:

Evre 0 (Yerinde Karsinom)

Tis, N0, M0: Kanser hücreleri orijinal hücre katmanında kalmıştır ve daha derin dokulara yayılmamıştır.

Evre I

T1, N0, M0: Birincil tümör 2 cm veya daha küçüktür; lenf düğümleri veya uzak organlara yayılım yoktur.

Evre II

T2, N0, M0: Tümör 2 cm’den büyük fakat 4 cm’den küçüktür; lenf düğümleri veya uzak organlara yayılım göstermez.

Evre III

T3, N0, M0: Tümör 4 cm’den büyüktür.
T1-T3, N1, M0: Tümör boyutu herhangi bir ölçüde olabilir fakat 3 cm veya daha küçük bir lenf düğümüne sınırlıdır ve uzak metastaz yoktur.

Evre IVA

T4a, N0-N1, M0: Tümör yakın dokulara yayılmıştır.
T1-T4a, N2, M0: Tümör boynun aynı tarafındaki lenf düğümlerine yayılmıştır.

Evre IVB

Herhangi bir T, N3, M0: 6 cm’den büyük lenf düğümlerine yayılım göstermiştir.
T4b, Herhangi bir N, M0: Tümör daha derin dokulara yayılmış ve önemli yapıları etkilemiştir.

Evre IVC

Herhangi bir T, Herhangi bir N, M1: Tümör uzak organlara metastaz yapmıştır.

Ağız Boşluğu Kanseri Tedavisi Nasıl Yapılır?

Ağız boşluğu kanseri tedavisi tümörün evresine ve yayılımına göre değişiklik gösterir. Hastalığın tipi cerrahi tekniklerin belirlenmesinde önemli bir rol oynar. Dil kanserlerinde uygulanan kısmi veya tam glossektomi tümörün konumuna ve büyüklüğüne bağlı olarak tercih edilir. Yine yanak mukozası tümörlerinin tedavisinde peroral rezeksiyon ve tam kalınlıklı rezeksiyon teknikleri kullanılır. Gingivobukkal sulkus ve mandibular bölgelerdeki tümörler marjinal veya segmental mandibulektomi ile tedavi edilir.

Dil Tümörleri Tedavisi

Kısmi Glossektomi
Total veya Neredeyse Total Glossektomi

Yanak Mukoz Tümörleri Tedavisi

Peroral Rezeksiyon
Tam Kalınlıklı Rezeksiyon

Gingivobukkal Sulkus ve Mandibular Tümörleri Tedavisi

Marjinal Mandibulektomi
Segmental Mandibulektomi

Ağız tabanı tümörlerinin tedavisinde rekonstrüksiyon fonksiyonel ve estetik sonuçları optimize etmek için önem taşır. Bu kapsamda kullanılan serbest flepler hasarlı dokunun yerine konularak bölgenin iyileşmesini destekler. Dudak tümörlerinde ise kama rezeksiyonu ve Mohs mikrografik cerrahi etkilenen dokunun alınmasında etkili yöntemlerdir. Boyun diseksiyonu metastaz riski taşıyan durumlar için uygulanır ve hastalığın diğer bölgelere yayılmasını engellemeye yöneliktir. İleri cerrahi teknikler arasında lazer cerrahisi ve fotodinamik tedavi daha az invaziv yöntemler olarak tercih edilir.