Folliküler Tiroid Kanseri Nedir, Belirtileri ve Tedavisi

Folliküler Tiroid Kanseri, özellikle kadınlar arasında ve 40 ile 60 yaş aralığında daha yaygındır. Üçüncü sıklıkta rastlanan bir kanser türüdür. Ayrıca bu hastalık, genç bireylerde erken teşhis edildiğinde yüksek oranda tedavi edilebilir. Ancak geçmişte radyasyona maruz kalmanın bu kanser türüyle doğrudan bir ilişkisi bulunmamaktadır.

Nadiren boyun bölgesindeki lenf bezlerine yayılma gösterir. Tedavi yöntemleri arasında, tiroid bezinin kısmen veya tamamen alınması yer alır. Duruma göre radyoaktif iyot tedavisi ve bazı durumlarda radyoterapi veya kemoterapi de uygulanabilir.

Kategori	Bilgi
Tanım	Folliküler tiroid kanseri, tiroid bezinin folliküler hücrelerinden kaynaklanan bir malign tümör türüdür. Papiller tiroid kanserinden sonra en yaygın ikinci tiroid kanseri türüdür.
Nedenler	Kesin nedeni bilinmemektedir, ancak genetik mutasyonlar, radyasyon maruziyeti, iyot eksikliği ve bazı genetik sendromlar (örn. Cowden sendromu) risk faktörleri arasında yer alır.
Risk Faktörleri	Yaş (genellikle 50 yaş ve üzeri), cinsiyet (kadınlarda daha yaygın), radyasyona maruz kalma, ailede tiroid kanseri öyküsü, iyot eksikliği.
Belirtiler	Boyunda kitle veya nodül, boyunda ağrı, ses kısıklığı, yutma güçlüğü, nefes almada zorluk, lenf düğümlerinde büyüme.
Tanı Yöntemleri	Fizik muayene, tiroid ultrasonu, ince iğne aspirasyon biyopsisi (FNAB), tiroid fonksiyon testleri (T3, T4, TSH), radyoaktif iyot taraması, CT veya MRI taramaları.
Patoloji Türleri	Folliküler adenokarsinom, Hurthle hücreli karsinom (variant).
Tedavi Seçenekleri	Cerrahi: Tiroid bezinin tamamının veya bir kısmının çıkarılması (tiroidektomi). Radyoaktif iyot tedavisi (RAI) kanser hücrelerini yok etmek için kullanılır. Hormon Tedavisi: Tiroidektomi sonrası tiroid hormon replasman tedavisi. Kemoterapi: Nadiren kullanılır ve genellikle ileri evre kanserlerde tercih edilir. Hedefe Yönelik Tedavi: Kanser hücrelerini hedef alan ilaçlar.
Komplikasyonlar	Hipotiroidizm (tiroid bezinin yetersiz çalışması), hipoparatiroidizm (paratiroid bezlerinin yetersiz çalışması), ses tellerinde hasar, kanama, enfeksiyon.
Korunma Yöntemleri	Radyasyon maruziyetinden kaçınmak, iyot açısından dengeli beslenmek, düzenli tiroid kontrolleri.
Kurtulma Şansı	Tümörün evresi, yayılımı ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. Erken evrede tanı konulduğunda tedavi başarı oranı yüksektir. Beş yıllık sağkalım oranı genellikle yüksektir (yaklaşık %85-95).
Epidemiyoloji	Tiroid kanserlerinin yaklaşık %10-15’ini oluşturur. Kadınlarda erkeklere göre daha yaygındır. Genellikle orta yaş ve üzeri bireylerde görülür.
Yaşam Kalitesi	Tedavi sonrası yaşam kalitesi genellikle iyidir, ancak hormon replasman tedavisi gereklidir. Düzenli takip ve uygun hormon seviyelerinin korunması önemlidir.

Yazı İçeriği

Folliküler Tiroid Kanseri Risk Faktörleri ve Yaygınlık Alanları

Folliküler tiroid kanseri, özellikle belirli risk faktörlerine sahip bireylerde görülme eğilimindedir. Bu kanser türü, kadın cinsiyetinde daha sık rastlanır; bu durum hormonlar ve genetik yapıdaki farklılıklarla ilişkilendirilebilir.

Ayrıca yaş ilerledikçe, özellikle elli yaş civarında, kansere yakalanma olasılığı artar. Bununla birlikte, bazı coğrafi bölgelerde, özellikle iyot eksikliğinin yaygın olduğu alanlarda, folliküler tiroid kanserine daha sık rastlanmaktadır. Bu, beslenme ve çevresel faktörlerin hastalık üzerindeki etkisini vurgular.

Kadınlar
Elli yaş civarındaki kişiler
İyot eksikliği olan coğrafi bölgeler

Radyasyon ile bu kanser türü arasında doğrudan bir bağlantı bulunmamasına rağmen, çevresel faktörlerin ve yaşam tarzının genel sağlık üzerinde önemli bir etkisi olduğu kabul edilmektedir. Bu faktörlerin her biri, folliküler tiroid kanseri riskini artırabilir. Dolayısıyla, bu risk faktörlerine sahip bireyler, sağlık kontrollerini düzenli olarak yaptırmalıdır.

Folliküler Tiroid Kanserinin Gösterdiği Belirtiler

Folliküler Tiroid Kanseri, belirgin belirtilerle kendini gösterir. Hastalar genellikle tiroid bezinde hissedilen sertlikler nedeniyle doktora başvurur. Bu durum, genelde ultrasonla tespit edilen nodüllerin ince iğne biyopsisi ile anlaşılır.

Patoloji uzmanları tarafından folliküler neoplazm ya da lezyon varlığı, bu şekilde ortaya konulur. Öte yandan kanser, bazen daha ciddi bir tablo çizer.

Tıbbi araştırmalar esnasında, özellikle akciğer ve kemik gibi organlarda rastlanan metastazlar, biyopsi sonucunda folliküler tiroid kanserine bağlı olarak tanımlanır. Bu belirtiler şunları içerir:

Tiroid bezinde ele gelen sert nodüller
Ultrasonla belirlenen anormal lezyonlar

Bunlarla birlikte, hastalık ilerledikçe akciğer veya kemik gibi uzak organlarda metastazlar görülebilir. Bu metastazlar, kanserin yayılma durumunu gösterir ve hastalığın ciddiyetini artırır. Dolayısıyla erken teşhis, bu kanser türünün tedavisinde hayati önem taşır.

Folliküler Tiroid Kanseri Teşhis Süreci

Folliküler tiroid kanseri teşhisi, belirli adımları takip eden karmaşık bir süreçtir. İlk olarak, tiroid bezindeki nodülden iğne biyopsisi alınır. Eğer biyopsi sonucu folliküler neoplazm veya lezyon olarak belirlenirse, bu durum kanser ile iyi huylu adenom arasındaki ayrımın net olmadığını gösterir.

Bu nedenle, daha kesin bir teşhis koymak amacıyla nodülün bulunduğu tiroid lobunun cerrahi yolla çıkarılması önerilir. Daha sonra çıkarılan doku, detaylı inceleme için patoloji bölümüne gönderilir.

Cerrahi işlem: Tiroid lobunun (yarısının) ameliyatla çıkarılması.
Patolojik inceleme: Daha detaylı teşhis için doku örneklerinin incelenmesi.

Bazen, bu kanserin metastaz yaptığı organlardan (akciğer, kemik, karaciğer vb.) alınan biyopsi örnekleri ile metastazların kaynağının tiroid folliküler kanseri olduğu anlaşılır. Bu durumda, primer kanser odağının tiroid bezinde tespiti için ek testler yapılır. Dolayısıyla, teşhis süreci birden fazla adımdan ve farklı tıbbi disiplinlerin işbirliğinden oluşur.

Folliküler Tiroid Kanseri Evreleri Nelerdir?

Evre I: Tümör herhangi bir boyutta olabilir ve tiroidin dışına çıkmamıştır. Yakın lenf düğümlerine yayılmış olabilir ya da olmayabilir. Vücudun diğer bölgelerine yayılmamıştır.
Evre II: Tümör herhangi bir boyutta olabilir. Yakın lenf düğümlerine yayılmış olabilir ya da olmayabilir. Uzak bölgelere yayılmamıştır.
Evre III: Tümör 4 cm’den büyük veya tiroidin dışına doğru yakın dokulara büyümeye başlamıştır ancak yakın lenf düğümlerine veya uzak bölgelere yayılmamıştır. Tümör herhangi bir boyutta olabilir ve tiroit dışına hafifçe büyümüş olabilir. Boyun bölgesinde tiroit çevresindeki lenf düğümlerine yayılmış ancak diğer lenf düğümlerine veya uzak bölgelere yayılmamıştır.
Evre IVA: Tümör herhangi bir boyutta ve tiroit bezinin ötesine, boyun bölgesindeki yakın dokulara büyümüş olabilir. Yakın lenf düğümlerine yayılmış olabilir ya da olmayabilir. Uzak bölgelere yayılmamıştır. Tümör herhangi bir boyutta ve tiroit bezinin dışına hafifçe büyümüş olabilir. Boyundaki belirli lenf düğümlerine (servikal düğümler) veya üst göğüste (üst mediastinal düğümler) veya boğazın arkasındaki (retro farinks düğümleri) lenf düğümlerine yayılmış ancak uzak bölgelere yayılmamıştır.
Evre IVB: Tümör herhangi bir boyutta veya omurgaya doğru geriye veya yakındaki büyük kan damarlarına büyümüş olabilir. Yakın lenf düğümlerine yayılmış olabilir ya da olmayabilir. Vücudun uzak bölgelerine yayılmamıştır.
Evre IVC: Tümör herhangi bir boyutta ve tiroidin dışına büyümüş olabilir ya da olmayabilir. Yakın lenf düğümlerine yayılmış olabilir ya da olmayabilir. Vücudun herhangi bir uzak bölgesine yayılmıştır.

Folliküler Tiroid Kanseri Tedavi Yöntemleri

Folliküler Tiroid Kanseriyle mücadelede en önemli adım cerrahi müdahaledir. Hastalığın ya da şüphesinin belirlenmesi üzerine, tedavi süreci genellikle tiroid bezinin etkilenen lobunun ya da tamamının operasyonla alınmasıyla başlar. Bu kritik karar, hasta ve hastalığın özelliklerine göre tedaviyi yönlendiren hekimler tarafından verilir.

İnce iğne biyopsisi ile yapılan tanı sonrası, tiroid bezinin bir lobu veya tamamı çıkarılabilir.
Ameliyat esnasında, olabildiğince az tiroid dokusunun geride bırakılması amaçlanır.
Patoloji sonuçlarına göre, ileri tedavilerin gerekli olup olmadığı değerlendirilir.

Ayrıca, cerrahi tedaviye ek olarak radyoaktif iyot tedavisi de uygulanabilir. Bu, özellikle cerrahi sonrası kalan mikroskopik hastalık odaklarını ortadan kaldırmak için önemlidir.

Tedavi sürecinde endokrinoloji ve nükleer tıp uzmanları da yer alır, böylece multidisipliner bir yaklaşım sağlanır. Dolayısıyla, hastalığın kontrol altına alınmasında ve tedavi başarısının artırılmasında bu entegre yaklaşım büyük önem taşır.

Folliküler Tiroid Kanseri Tedavisinde Radyoaktif İyot Uygulamasının Önemi

Folliküler Tiroid Kanseri tedavisinde radyoaktif iyot yöntemi, cerrahi işlem sonrasında kritik bir rol oynar. Bu yöntem, özellikle cerrahi ile alınamayan mikroskobik tümör hücrelerini hedef alır.

Sağlıklı tiroid dokusunun büyük bir bölümünün operasyonla çıkarılmasının ardından, radyoaktif iyot tedavisi daha etkili hale gelir. Çünkü kalan tümör hücreleri iyotu içine çekme konusunda sağlıklı hücrelerden daha açgözlüdür. Bu terapi, tümör hücrelerinin radyasyon yoluyla yok edilmesini sağlar. Aşağıdaki durumlar, bu tedavinin gerekliliğini ortaya koyar:

Cerrahi müdahale ile tamamen çıkarılamayan tümör hücrelerinin varlığı,
Boyun bölgesinde kalan mikroskobik kanser hücrelerinin imhası,
Akciğer veya kemik gibi uzak organlara yayılmış kanser hücrelerinin tedavisi.

Dolayısıyla, radyoaktif iyot tedavisi folliküler tiroid kanseri yönetiminde hayati bir adım teşkil eder. Bu strateji, kanserin nüksetme riskini azaltır ve hasta sağkalım oranlarını iyileştirir. Tedavi, hastalığın yayılımı ve cerrahi sonrası değerlendirmelere göre kişiselleştirilir.

Tiroid Ameliyatı Sırasında Sinirlerin Korunmasının Önemi

Tiroid ameliyatları, özellikle folliküler tiroid kanseri tedavisinde kritik bir rol oynar. Bu operasyonlar sırasında, ses ve konuşmayı doğrudan etkileyen süperior ve inferior (rekürren) larengeal sinirlerin zarar görmemesine büyük önem verilir.

Süperior larengeal sinir, ses tellerinin gerginliğini ayarlar. Bu sinirin hasar görmesi, yüksek tonlarda ses çıkarmayı zorlaştırır. Öte yandan, inferior larengeal sinir, ses tellerinin hareketini sağlar ve hasarı ciddi ses kısıklığına yol açabilir. Bu nedenle:

Süperior larengeal sinirin korunması, hastaların tiz seslerle iletişim kurabilmesini sağlar.
Inferior larengeal sinirin korunması ise genel ses tonunun ve kalitesinin korunmasına katkıda bulunur.

Ameliyat sırasında bu sinirlerin korunması, hastaların yaşam kalitesini doğrudan etkileyebilir. Dahası, ses ve konuşmanın korunması sosyal ve profesyonel yaşamlarında büyük bir fark yaratır. Bu sebeple, cerrahlar bu sinirlerin zarar görmemesi için büyük dikkat gösterirler.

Sonuç olarak, tiroid ameliyatlarında sinirlerin korunması, ses ve konuşma yeteneklerinin korunması açısından hayati önem taşır.

Sıkça Sorulan Sorular

Folliküler tiroit kanseri ölümcül müdür?

Folliküler tiroit kanseri genellikle ölümcül değildir. Hastalık tiroit bezinin dışına çıkmadığında beş yıllık sağkalım oranı neredeyse yüzde yüz olur. Hastalık sadece boyun bölgesindeki lenf düğümlerine veya dokulara yayıldığında bile sağkalım oranı yüzde 98 olarak gözlemlenir.

Ayrıca bu kanser türü metastatik evreye ulaşsa dahi beş yıllık sağkalım oranı yüzde 63’tür. Bu oran birçok diğer kanser türüne göre oldukça yüksektir. On yıllık sağkalım oranları ise yaklaşık yüzde 85 olarak belirtilmiştir. Genel iyileşme oranının yüzde 95’e yaklaştığı bilinmektedir.

Folliküler tiroit kanseri olanlar ne yememeli?

Folliküler tiroit kanseri olan kişilerin diyetlerinde özellikle dikkatli olmaları gereken gıdalar bulunmaktadır. Öncelikle günde 50 mikrogramdan az iyot alımı gerektiğinden iyotlu tuz kullanımından kaçınılmalıdır. Ayrıca deniz ürünleri balık ve deniz yosunu gibi iyot bakımından zengin gıdalardan uzak durulmalıdır.

Süt ürünleri ve yumurta sarısı gibi gıdalar da iyot içerebileceği için tüketilmemelidir. Soya ürünleri ve ravent gibi sebzeler de diyetten çıkarılmalıdır. Kara pekmez ve iyot içeren hamurla yapılan fırın ürünleri de kaçınılması gerekenler arasındadır. Son olarak iyot içeren potasyum iyodat gibi katkı maddeleri bulunan ürünlerden uzak durulmalıdır.

Kaynakça:

https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/23378-follicular-thyroid-cancer

https://www.thyroidcancer.com/thyroid-cancer/follicular